همه چیز درباره مراقبت های دوران بارداری : سونوگرافی ها + تغذیه

مراقبت های دوران بارداری شامل آزمایشات، سونوگرافی ها، تغذیه و ...  کمک می کند تا مادر دوره بارداری را راحت تر و با استرس کمتر و سلامت بیشتری سپری کنید 

مدت زمان بارداری چند هفته است؟ 

مدت زمان بارداری در هر زنی با توجه به شرایط جسمانی ای که تجربه می کند متفاوت می باشد. اما به طور معمول طول مدت بارداری معمولاً 280 روز (40 هفته) در نظر گرفته می‌شود. با اینکه حیات فرزند شما از زمان لقاح آغاز می‌شود، اما به دلیل تفاوت تاریخ تخمک‌گذاری در زنان، تعیین دقیق زمان لقاح کار بسیار دشواری است. به همین دلیل متخصصان و ماماها به طور قراردادی اولین روز آخرین دوره‌ی عادت ماهانه را به عنوان اولین روز بارداری در نظر می‌گیرند. بنابراین در دو هفته‌ی ابتدایی بارداری هیچ فرزندی وجود ندارد. در حقیقت در دو هفته‌ی ابتدایی حاملگی، هنوز بارداری اتفاق نیفتاده. 

از نظر علمی، سن بارداری بر اساس هفته و تریمستر (سه‌ماهه) محاسبه می‌شود: 

دوره بارداری شامل ۳دوره است که این دوره‌ها به معنای سه دوره سه ماهه نیستند. بلکه دوره‌هایی هستند که نحوه رشد و تکامل کودک رانشان می‌دهند.*دوره اول بارداری، از باروری تخمک با اسپرم و تشکیل تخم (دو هفته پس از شروع آخرین عادت ماهانه) آغاز می‌شود. طول مدت دوره اول بارداری حدود ۱۳ هفته می‌باشد که دوره جنینی کودک شما در داخل رحم سپری می‌شود. دوره دوم تا هفته ۲۸ ادامه پیدا می‌کند, و دوره سوم شامل بقیه دوره بارداری می‌شود.  

دوره اول بارداری: 

سه ماهه اول بارداری، نقش مهمی در دوران بارداری دارد. جنین در این دوران بسیار سریع در حال رشد و نمو است. در ابتدای دوره اول, شما هنوز باردار به نظر نمی‌رسید و حتی ممکن است احساس باردار شدن را هم نداشته باشید؛ اما با شروع فعالیت هورمونهای بارداری، شما به تدریج تحت تأثیر حالات مختلف ناشی از این هورمون ها قرار خواهید گرفت؛ یعنی ممکن است حالات روحی شما تغییر کند و دچار دگرگونی شوید؛ طوری که ممکن است میل جنسی شما افزایش یا کاهش یابد و يا احساس کنید که به علت تغییر اشتها، به مصرف غذاهای ساده بیشتر تمایل دارید. حتی ممکن است علائمی مانند حساس شدن پستان ها، ناراحتی معده، یبوست، تهوع، ویار و یا انزجار نسبت به غذاهای خاص داشته باشید. 

در این دوره انتظار افزایش وزن چندانی نداشته باشید. حتی در برخی از مادران به دلیل عوارض بارداری و ویار شدید، ممکن است شاهد کاهش وزن نیز باشیم.  

مراقبت های دوره اول بارداری: 

آزمایشات و سونوگرافی ها 

اولین ویزیت بارداری در سه ماهه اول و بهتر است در هفته 7-6 حاملگی صورت گیرد. در اولین ویزیت پزشک شما در مورد سابقه بارداریها و زایمانهای قبلی و سابقه خانوادگی ، بیماریها و داروهای خاصی که مصرف میکنید و.... از شما سؤال میکند و در هر ویزیت وزن و فشار خون شما را چک می کند. 

در حدود هفته هفتم، سونوگرافی اولیه به منظور تایید وجود جنین داخل رحم انجام می شود. برخی موارد نادر ممکن است حاملگی خارج از رحم اتفاق بیفتد که نیاز به رسیدگی اورژانسی دارد.در این  سونوگرافی تشکیل قلب جنین هم بررسی می شود.  

بعد از مشاهده جنین و اطمینان از سلامت او، پزشک شما ممکن است درخواست آزمایش های روتین برای بررسی سلامت شما از جمله قند خون و تیروئید ، ادرار و ... بدهد 

سونوگرافی بعدی سونوگرافی NT است که در حدود هفته 11 تا پایان هفته 13 حاملگی درخواست می شود که جزو غربالگری مرحله اول محسوب می شود. این سونوگرافی تخمین می زند که جنین مبتلا به تعدادی از آنومالی ها هست یا خیر. همچنین آزمایش  غربالگری سه ماهه اول که یک نوع آزمایش خون است همزمان با سونوگرافی NT ، انجام می شود.   

مراقبت های دارویی سه ماهه اول بارداری 

مصرف اسید فولیک از 3 ماه پیش از بارداری تا حداقل هفته بیستم بارداری، توصیه می شود. میزان کافی فولیک اسید در پیشگیری از بروز نقص‌های لولۀ عصبی در جنین نقش مهمی دارد. به علاوه ممکن است وابسته به شرایط سلامتی شما، پزشکتان داروهایی برایتان تجویز کند 

مراقبت های تغذیه ای سه ماهه اول بارداری 

از مصرف زیاد مواد غذایی سرشار از ویتامین A پرهیز کنید. مصرف ماهی های حاوی جیوه مثل شاه ماهی، پنیرهای نرم مثل فتا و کافئین زیاد هم در این دوره ممنوع است. 

از سبزیجات و میوه های تازه استفاده کنید که سرشار از ویتامین و بسیار مفید هستند و البته در شستشوی صحیح آن ها دقت کنید.  

اگر ویار بارداری و حالت تهوع شدید دارید، از مصرف زیاد ادویه ها و مواد غذایی تند که تحریک کننده هستند خودداری کنید. 

دوره دوم بارداری: 

در دوره دوم متوجه می‌شوید که از نوک سینه ترشحاتی به نام آغوز و یا شیر اولیه ترشح می‌شود؛ آغوز اولین غذایی است که نوزاد با آن تغذیه می‌شود. در دوره دوم گودی کمر کاملاً محو شده و بارداری شما به خوبی نمایان می‌شود. ممکن است لثه‌ها اندکی حالت اسفنجی پیدا کنند که این وضعیت به عملکرد هورمونهای بارداری وابسته می‌باشد. همچنین عضلات داخلی روده‌ها شل شده ومشکلات گوارشی بسیاری پدید می آید. رفلاکس معده و مری باعث سوزش سردل میشود. همچنین یبوست از مشکلات شایع این دوره است. 

مراقبت های دوره دوم بارداری: 

ممکن است طرز ایستادن شما نیز دچار تغییر شده وموجب ایجاد کمردرد شود.برای پیشگیری از کمردرد هنگام نشستن، هميشه کمر خود را صاف نگهدارید و از قوزکردن و خم شدن خودداری کنید. از پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند نیز اجتناب کنید و تا جای ممکن بر روی صندلیهای محکم و سخت ویا کف زمین بنشینید.در هر وضعیتی که قرار دارید. هميشه کمر خود را صاف نگه‌دارید؛ به‌خصوص زمانی که چیزی را از زمین بلند می‌کنيد. 

آزمایشات و سونوگرافی ها 

 دوره دوم بارداری از هفته چهارده شروع می شود و تا هفته بیست و هشت ادامه دارد.  

در سه ماهه دوم، غربالگری سه ماهه دوم در حدود هفته هجده تا بیست بارداری انجام می گردد که شامل آزمایش خون و سونوگرافی است.  

همچنین معمولا در حدود هفته شانزده تا نوزده بارداری، طول دهانه رحم برای تشخیص نارسایی دهانه رحم و احتمال زایمان زودرس و نیاز به سرکلاژ، بررسی می شود.  

بررسی فشار خون شما برای تشخیص مسمومیت بارداری یا پره اکلامپسی و یا فشار خون بارداری در این دوره ضروری است. ممکن است پزشک تان یک آزمایش ادرار نیز برای تشخیص مسمومیت بارداری درخواست کند. وجود پروتئین در ادرار به همراه فشارخون بالا یکی از مهمترین علائم مسمومیت بارداری می‌باشد. 

در دوره دوم بارداری، آزمایش قند خون برای تشخیص دیابت بارداری نیز انجام می شود. در این آزمایش یک محلول حاوی گلوکز به شما داده می شود تا بنوشید و یک ساعت پس از نوشیدن آن، قند خون شما اندازه گیری می شود. در صورت بالا بودن قند، برای تشخیص قطعی دیابت بارداری، یک آژمایش دیگر به نام تست تحمل گلوکز هم برای شما تجویز می شود.  

مراقبت های دارویی سه ماهه دوم بارداری 

از حدود هفته شانزدهم پزشکتان قرص آهن و ویتامین ها را برایتان تجویز می کند. همچنین باید مصرف قرص اسید فولیک را تا هفته بیستم ادامه دهید. 

مراقبت های تغذیه ای سه ماهه دوم بارداری 

بیشتر اضافه وزن مربوط به دوره دوم بارداری در حدود ۶ کیلوگرم است وضروری است که در این دوره, رژیم_غذایی مناسب داشته باشید. 

از مواد غذایی سرشار از آهن مانند گوشت قرمز، سبزیجات سبز، عدس و لوبیا و آجیل استفاده کنید. مصرف لبنیات و مواد غذایی حاوی کلسیم نیز در این دوران حائز اهمیت هستند. همچنین برای سلامت کیسه آب و مایع آمنیوتیک اطراف جنین، مقدار کافی آب و مایعات بنوشید.  

دوره سوم بارداری: 

اندازه بدن شما در این دوران با سرعت بیشتری افزایش می یابد. بی خوابی های شبانه بیشتری را تجربه می کنید و در طول روز خسته تر هستید. به دلیل بزرگ شدن شکم، رابط های متصل به استخوان های کمر، کشیده شده و این راه رفتن را برای شما سخت تر می کند. 

با رشد کودک فضای بین شکم و عضله دیافراگم کمتر می‌شود. ازاین رو شما با عمق بیشتری نفس می کشید و در هر بار تنفس، هوای بیشتری وارد ریه‌های خود می‌کنید؛ این وضعیت باعث می‌شود تا ترکیبات گازهای تنفسی, بهتر با یکدیگر مخلوط شود و بیش از قبل اکسیژن تولید و دی اکسید کربن بیشتری از بدن شما خارج میشود. کاهش میزان دی‌اکسیدکربن در خون باعث تنگی نفس می شود و تنها زمانی این مشکل رفع می‌شود که سر کودک داخل لگن قرار گیرد و فشار وزن کودک از روی دیافراگم برداشته شود. برای این منظور بهتر است از فعالیت زیاد پرهیز کنید. 

مراقبت های دوره سوم بارداری: 

کم کم به انتهای دوران شیرین بارداری خود نزدیک می شوید، علاوه بر شور و اشتیاقی که برای دیدن فرزند خود دارید، نگرانی هایی هم برای ورود نوزاد جدید خواهید داشت که طبیعی است.  

در سه ماهه سوم بارداری توجه به وضعیت جنین از لحاظ حرکات و رشد مطلوب و وزن او، مهم است. مراقب علائم خطر مانند لکه بینی یا خونریزی ، کاهش حرکات جنین، انقباضات شدید رحمی و عفونت های دستگاه تناسلی و … باشید. 

با بزرگ‌تر شدن شکم، حتی خوابیدن سخت میشود، پس بهتر است به گونه ای بخوابید که احساس می‌کنید بدنتان راحت‌تر قرار می‌گیرد. 

 از مصرف قرص های خواب‌آور خودداری کنید؛ زیرا مصرف چنین داروهایی باعث خواب آلودگی کودک می‌شود.  

برای انجام هر نوع کار ضروری در ماه آخر بارداری، برنامه ریزی کنید تا فشار و خستگی برشما وارد نشود، چرت زدن و خواب های کوتاه مدت میتواند حس سبکی و نشاط در شما بوجود آورد. 

آزمایش ها و سونوگرافی ها 

در سه ماهه سوم بارداری، آژمایش ادرار  و خون برای بررسی پروتئین در ادرار و میزان هموگلوبین و فاکتور RH شما تجویز می شود. اگر گروه خونی شما منفی، و گروه خونی همسرتان مثبت باشد، باید در هفته بیست و هشتم تا هفته سی و دوم، آمپول روگام تزریق کنید. 

همچنین سونوگرافی سه ماهه سوم در هفته سی و پنجم بارداری برای بررسی وزن و رشد و ضربان قلب جنین، مایع آمنیوتیک، پوزیشن سر جنین و همین طور تعیین نوع زایمان انجام می شود.  

مراقبت های تغذیه ای در سه ماهه سوم بارداری 

در رژیم_غذایی خود میوه و سبزیجات و مایعات فراوان قرار دهید. چرا که بدلیل تکرر ادرار در این دوره، ممکن است دچار کم آبی و یبوست شوید. سعی کنید یک رژیم غذایی متعادل که حاوی أنواع گروه های غذایی مفید هستند را در پیش بگیرید.  

در دوران بارداری، مراجعات منظم به مراقبین سلامت برای بررسی وضعیت شما و فرزندتان ضروری است. این مراقبت ها کمک می کند تا دوره بارداری خود را راحت تر و با استرس کمتر و سلامت بیشتری سپری کنید و از در آغوش کشیدن کودک دلبندتان لذت ببرید.