در این دوره، نوزاد شروع به نشان دادن واکنش‌های پیچیده‌تری نسبت به دنیای اطرافش می‌کند. او بیشتر به خود و محیطش آگاه می‌شود و مهارت‌های اولیه‌اش به تدریج شکل می‌گیرد. ۱. تقویت ارتباط چشمی نوزاد در این سن قادر است مدت زمان بیشتری به چهره‌های آشنا نگاه کند و ممکن است به صورت موقت با شما ارتباط چشمی برقرار کند. این مهارت به نوزاد کمک می‌کند تا به تدریج افراد آشنا را شناسایی کند و پیوند عاطفی قوی‌تری با والدین خود ایجاد کند. ۲. واکنش‌های اجتماعی اولیه نوزاد شروع به پاسخ دادن به شما با صداها، حرکات و حتی تغییرات در وضعیت بدنش می‌کند. ممکن است هنگام شنیدن صدای شما، حرکت کند یا چشم‌هایش را به سمت شما بچرخاند. برخی نوزادها در این سن ممکن است اولین لبخند اجتماعی خود را تجربه کنند، اگرچه این لبخند ممکن است هنوز به طور عمدی نباشد. ۳. تقویت مهارت‌های مکیدن و بلعیدن نوزاد در این سن شروع به بهبود مهارت‌های مکیدن خود می‌کند. او می‌تواند بهتر از قبل شیر بخورد و روند بلعیدن را هماهنگ‌تر انجام دهد. این به نوزاد کمک می‌کند که تغذیه مؤثرتری داشته باشد و به رشد و افزایش وزنش ادامه دهد. ۴. پاسخ به صداهای آشنا نوزاد بیشتر به صداهای آشنا مانند صدای مادر یا پدر واکنش نشان می‌دهد و ممکن است سرش را به سمت منبع صدا بچرخاند. او به تدریج شروع به تشخیص صداهای خاص مانند صدای نام خود یا صدای آرام‌بخش می‌کند. ۵. تحرکات غیرارادی و کنترل‌شده نوزاد شروع به انجام حرکت‌های غیرارادی بیشتری می‌کند که بیشتر برای تقویت عضلات خود است. این حرکات می‌تواند شامل مشت کردن دست‌ها، خم کردن پاها و چرخاندن سر باشد. او ممکن است دست‌هایش را به سمت صورت خود حرکت دهد و با لمس صورتش، شروع به کاوش بیشتر بدن خود کند. ۶. تقویت خواب و بیداری نوزاد در این دوره به تدریج الگوهای خواب و بیداری خود را تنظیم می‌کند. او ممکن است مدت زمان بیشتری بیدار بماند و در طول روز دوره‌های کوتاه‌تری از خواب را تجربه کند. این مرحله برای تنظیم الگوهای خواب و ایجاد نظم در تغذیه نوزاد اهمیت دارد. چطور می‌توان به رشد نوزاد کمک کرد؟ با نوزاد ارتباط چشمی برقرار کنید و با او صحبت کنید تا مهارت‌های اجتماعی او تقویت شود. نوزاد را در محیطی آرام قرار دهید تا بتواند صداهای آشنا را تشخیص دهد و با آن‌ها واکنش نشان دهد. نوزاد را به آغوش بگیرید و با تماس پوستی بیشتر با او پیوند عاطفی عمیق‌تری ایجاد کنید. در هنگام تغذیه، نوزاد را در موقعیتی راحت قرار دهید تا او بتواند به راحتی از شیر بخورد و مهارت‌های مکیدن و بلعیدن خود را بهبود بخشد. در این دوره، نوزاد شروع به نشان دادن واکنش‌های اجتماعی اولیه و تقویت مهارت‌های حرکتی و ارتباطی خود می‌کند. این نشانه‌ای از آغاز ارتباط بیشتر او با دنیای اطرافش و شروع به ایجاد پایه‌های رشد آینده است.

در این دوره، نوزاد از مرحله نوزادی اولیه عبور کرده و حرکات و واکنش‌هایش کمی ارادی‌تر می‌شود. برخی از تغییرات مهم این دوره عبارتند از: ۱. پیشرفت در کنترل حرکات نوزاد می‌تواند برای مدت کوتاهی سر خود را هنگام قرار گرفتن روی شکم بالا نگه دارد. حرکات دست و پا کنترل‌شده‌تر می‌شود، اما هنوز هم حرکات غیرارادی وجود دارد. ۲. لبخند اجتماعی در حدود ۶ هفتگی، نوزاد شروع به لبخند زدن ارادی در پاسخ به چهره‌ها و صداهای آشنا می‌کند. ۳. بهبود در بینایی و تمرکز نوزاد می‌تواند اشیاء و چهره‌ها را از فاصله بیشتری ببیند و با چشمانش آن‌ها را دنبال کند. رنگ‌ها و تضادها را بهتر تشخیص می‌دهد. ۴. واکنش بیشتر به صداها نوزاد به صدای مادر و افراد آشنا واکنش بیشتری نشان می‌دهد. ممکن است سرش را به سمت صدا بچرخاند. ۵. افزایش توانایی‌های ارتباطی نوزاد شروع به غان و غون کردن و تولید صداهای ساده می‌کند. گریه‌هایش متنوع‌تر شده و ممکن است برای نیازهای مختلف (گرسنگی، خستگی، ناراحتی) گریه‌های متفاوتی داشته باشد. ۶. افزایش هوشیاری و ساعات بیداری نوزاد دوره‌های بیداری طولانی‌تری دارد و بیشتر با محیط خود تعامل می‌کند. خواب شبانه ممکن است کمی منظم‌تر شود، اما هنوز هم به دفعات شیر خوردن در شب نیاز دارد. چطور می‌توان به رشد نوزاد کمک کرد؟ زیاد با نوزاد صحبت کنید و برای او آواز بخوانید. نوزاد را روی شکم قرار دهید تا عضلات گردن و شانه‌هایش تقویت شوند. به چهره‌اش نگاه کنید و واکنش‌های او را تقلید کنید تا مهارت‌های اجتماعی‌اش رشد کند. این روند رشدی ادامه دارد و در ماه‌های بعدی، نوزاد مهارت‌های بیشتری به دست می‌آورد. در ماه بعدی (دو تا سه ماهگی) تغییرات بیشتری را مشاهده خواهید کرد!

در این دوره، نوزاد به طور فزاینده‌ای به محیط اطرافش واکنش نشان می‌دهد و شروع به اکتشاف دنیای خود می‌کند. او حرکت‌های پیچیده‌تری انجام می‌دهد و به طور قابل توجهی توانایی‌های اجتماعی و شناختی‌اش رشد می‌کند. ۱. حرکت و خزیدن در این سن، بیشتر نوزادها شروع به خزیدن به‌طور فعال می‌کنند. آن‌ها ممکن است از شکم به سمت جلو حرکت کنند یا از زانوها و دستان خود برای پیش‌روی استفاده کنند. برخی نوزادان ممکن است شروع به ایستادن با کمک کنند یا حتی در حالی که از تکیه‌گاه‌های مختلف استفاده می‌کنند، چند لحظه‌ای خود را نگه دارند. ۲. افزایش توانایی در ایستادن و حرکت کردن با کمک نوزاد در این دوره بیشتر می‌تواند برای مدت کوتاهی در حالت ایستاده بایستد، به‌ویژه با کمک فردی بزرگتر یا با تکیه بر وسایل. او ممکن است برای مدت کوتاهی به‌طور مستقل از اشیاء مختلف ایستاده شود و قدم‌های اولیه را امتحان کند. ۳. تقویت مهارت‌های دست‌ورزی نوزاد به راحتی می‌تواند اشیاء را از یک دست به دست دیگر منتقل کند و گاهی اشیاء را با دو دست می‌گیرد. علاقه او به کشف اشیاء با دست‌ها و دهان بیشتر می‌شود و ممکن است در حال بازی کردن با اسباب‌بازی‌ها از یک دست به دیگری منتقل کند. ۴. واکنش‌های اجتماعی پیچیده‌تر نوزاد به طور فعال‌تر به افراد اطرافش واکنش نشان می‌دهد. ممکن است نسبت به چهره‌های آشنا لبخند بزند یا به سمت آن‌ها کشیده شود. او می‌تواند احساسات خود را با تغییرات چهره و حرکات بدن نشان دهد و ممکن است به شما واکنش نشان دهد، مثلاً با خوشحالی یا گاهی با ناراحتی. ۵. توانایی شناسایی اشیاء و افراد نوزاد ممکن است اشیاء یا اسباب‌بازی‌هایی که قبلاً دیده است، شناسایی کند و به سمت آن‌ها حرکت کند. او قادر است افرادی را که مرتباً در کنار او هستند شناسایی کند و ممکن است هنگام دیدن آن‌ها هیجان نشان دهد یا از آن‌ها فاصله بگیرد. ۶. شروع به تکلم و تقلید صداها نوزاد ممکن است شروع به تقلید برخی از صداهای شما یا افراد دیگر کند، مانند تکرار کلمات ساده‌ای مانند "ماما" یا "بابا" (هرچند هنوز این‌ها مفهومی ندارند). او ممکن است شروع به نشان دادن علاقه به مکالمات و پاسخ‌های ساده به صداها کند و از کلمات و اصوات برای جلب توجه استفاده کند. چطور می‌توان به رشد نوزاد کمک کرد؟ نوزاد را به طور ایمن تشویق کنید تا بیشتر حرکت کند و بازی‌هایی مانند خزیدن و تلاش برای ایستادن انجام دهد. می‌توانید اسباب‌بازی‌های جذاب را در نزدیکی او قرار دهید تا او برای رسیدن به آن‌ها تلاش کند. محیط اطراف نوزاد را ایمن کنید تا او بتواند بدون نگرانی و خطر از نظر جسمی حرکت کند و کشف کند. با نوزاد زیاد صحبت کنید و سعی کنید او را در مکالمات ساده مشارکت دهید، حتی اگر فقط از طریق صدای شما باشد. نوزاد را در مقابل آینه قرار دهید و او را تشویق کنید تا خودش را ببیند و بیشتر با تصویر خود ارتباط برقرار کند. در ماه‌های آینده (هشت تا نه ماهگی)، نوزاد با حرکت‌های پیچیده‌تر و توانایی‌های جدید در تکلم و تعاملات اجتماعی شما را شگفت‌زده خواهد کرد!

در این دوره، نوزاد مهارت‌های حرکتی پیچیده‌تری به دست می‌آورد و به تعاملات اجتماعی و شناختی بیشتری وارد می‌شود. او دنیای اطرافش را بیشتر درک می‌کند و به صورت فعال با آن درگیر می‌شود. ۱. توانایی نشستن با کمک نوزاد ممکن است شروع به نشستن با کمی کمک کند و کم‌کم عضلات شکم و پشت او تقویت می‌شود. برخی نوزادها حتی قادر به نشستن بدون حمایت برای مدت کوتاهی هستند. او می‌تواند هنگام نشستن با کمک، بدنش را ثابت نگه دارد و کمتر از حالت تعادل خارج می‌شود. ۲. حرکت‌های پیچیده‌تر و چرخیدن نوزاد ممکن است به راحتی از شکم به پشت یا بالعکس بچرخد. برخی نوزادان در این مرحله شروع به حرکت کردن با استفاده از دست‌ها و پاها می‌کنند، حتی ممکن است تلاش کنند که به جلو بروند یا "پیش‌دستی" کنند. حرکت‌های پیچیده‌تری مثل خزیدن یا هل دادن خود با پاها شروع به شکل گرفتن می‌کند. ۳. هماهنگی چشم و دست بهتر و بازی‌های ساده نوزاد قادر است اشیاء را با دقت بیشتری بگیرد و آنها را به سمت دهان خود ببرد. او به راحتی اسباب‌بازی‌ها را به‌طور هدفمند می‌گیرد و آنها را حرکت می‌دهد. نوزاد در این دوره شروع به بازی با اشیاء می‌کند، مثلاً ممکن است اشیاء را در دست بچرخاند، در بیاورد یا ضربه بزند. ۴. شروع به خوردن غذاهای کمکی بسیاری از نوزادان در این سن آماده شروع خوردن غذاهای کمکی (مثل پوره‌های سبزیجات یا غلات) می‌شوند. در این زمان، مهارت‌های بلعیدن و هضم غذاهای غیر از شیر مادر یا شیر خشک شروع به تکامل می‌کند. نوزاد شروع به درک تفاوت‌های بین غذاها و شیر می‌کند و ممکن است علاقه بیشتری به غذاهای جدید نشان دهد. ۵. تولید صداهای پیچیده‌تر نوزاد در این سن بیشتر صداهای ترکیبی تولید می‌کند و ممکن است تلاش کند تا کلمات ساده‌ای مانند "ما" یا "با" را بیان کند. او شروع به تقلید صداهایی می‌کند که از اطرافیانش می‌شنود. صداهای نوزاد به‌طور مداوم متنوع‌تر می‌شود و به نظر می‌رسد که بیشتر در حال برقراری ارتباط است. ۶. تعاملات اجتماعی بیشتر نوزاد در این دوره بیشتر به چهره‌ها و افراد واکنش نشان می‌دهد. لبخند زدن، خندیدن و واکنش‌های اجتماعی او واضح‌تر از قبل می‌شود. او شروع به تمایل به تعامل با دیگران می‌کند و در پاسخ به افراد آشنا، حرکات و صداهای خاصی انجام می‌دهد. به راحتی می‌تواند احساسات و واکنش‌های شما را از طریق صدای شما، لحن و زبان بدن درک کند. چطور می‌توان به رشد نوزاد کمک کرد؟ به نوزاد کمک کنید تا بیشتر به سمت اشیاء دست بزند و آن‌ها را بچرخاند. این کار به تقویت هماهنگی چشم و دست کمک می‌کند. بازی‌های ساده و پر تحرک انجام دهید که باعث تقویت عضلات بدن و قدرت حرکت نوزاد شوند. این بازی‌ها می‌تواند شامل به جلو هل دادن یا کمک به خزیدن باشد. وقتی نوزاد شروع به نشستن می‌کند، از وسایل کمکی مانند بالش‌ها یا اسباب‌بازی‌ها استفاده کنید تا از آسیب‌های احتمالی جلوگیری کنید. به تدریج شروع به معرفی غذاهای کمکی کنید، ولی مراقب باشید که نوزاد به آن‌ها عادت کند و واکنش‌های حساسیت نشان ندهد. با نوزاد زیاد حرف بزنید و در مکالمات ساده با او شرکت کنید تا مهارت‌های زبانی‌اش تقویت شود. در ماه‌های آینده (شش تا هفت ماهگی)، نوزاد شروع به حرکت‌های پیچیده‌تر و رشد بیشتر در مهارت‌های حرکتی و شناختی خواهد کرد!

در این مرحله، نوزاد به سرعت در حال تکامل است و به دنیای اطراف خود واکنش‌های پیچیده‌تری نشان می‌دهد. او بیشتر از قبل در حال تعامل با محیط اطرافش است و مهارت‌های حرکتی و اجتماعی‌اش به طور چشمگیری پیشرفت کرده است. ۱. ایستادن و حرکت با کمک نوزاد ممکن است قادر به ایستادن به طور مستقل برای مدت کوتاهی باشد، به‌ویژه اگر از تکیه‌گاه‌ها مانند مبلمان یا دستان شما برای حفظ تعادل استفاده کند. او همچنان از کمک برای حرکت استفاده می‌کند، مانند گرفتن دستان شما یا تکیه به یک میز یا مبل برای ایستادن. ۲. شروع به راه رفتن با کمک نوزاد ممکن است شروع به حرکت با حمایت از یک وسیله یا شما کند. برای مثال، او می‌تواند دست‌های شما را بگیرد و به سمت جلو قدم بزند. برخی نوزادها ممکن است شروع به قدم زدن در حالی که از دست یا اسباب‌بازی برای حفظ تعادل استفاده می‌کنند. ۳. مهارت‌های دست‌ورزی پیچیده‌تر نوزاد قادر است اشیاء را با دقت بیشتری جابجا کند، آن‌ها را بردارد و به سمت دهان خود ببرد. در این سن، او ممکن است بازی‌های ساده‌ای مانند پرتاب توپ یا جا به جایی اسباب‌بازی‌ها را شروع کند. نوزاد می‌تواند با دست‌هایش اشیاء را باز کند یا بسته کند و تعامل بیشتری با محیط خود داشته باشد. ۴. توسعه ارتباطات اجتماعی نوزاد به طور فعال‌تری به اطرافیان واکنش نشان می‌دهد. او ممکن است با لبخند زدن، صدای شما را تقلید کردن، یا به شما نزدیک شدن، علاقه خود را نشان دهد. در این سن، نوزاد شروع به شناسایی افراد مختلف می‌کند و ممکن است زمانی که شما وارد اتاق می‌شوید، هیجان‌زده شود. ممکن است در این سن احساسات خود را بیشتر نشان دهد و در برابر افراد آشنا مانند والدین خود رفتارهای متفاوتی داشته باشد. ۵. شناسایی کلمات و تقلید حرکات نوزاد شروع به شناسایی کلمات ساده می‌کند. او ممکن است به‌طور ناخودآگاه برخی از کلمات را تقلید کند، مثلاً "ماما" یا "بابا". نوزاد ممکن است با تقلید حرکات شما (مانند دست زدن یا اشاره کردن) به شما پاسخ دهد و شروع به ابراز خود به‌طور اجتماعی کند. ۶. واکنش به نام خود و دستورات ساده نوزاد در این سن ممکن است به نام خود پاسخ دهد و با شنیدن نامش به شما نگاه کند. او شروع به درک دستورات ساده‌ای مانند "بیا اینجا" یا "دستت را بده" می‌کند و ممکن است سعی کند به آن‌ها پاسخ دهد. چطور می‌توان به رشد نوزاد کمک کرد؟ با نوزاد بازی‌های تعاملی انجام دهید که در آن‌ها بتواند با شما و اسباب‌بازی‌ها ارتباط برقرار کند. مثلاً بازی‌هایی مانند "قوچ" یا "قایم باشک". محیط اطراف نوزاد را ایمن کنید تا بتواند به راحتی و بدون نگرانی حرکت کند و محیط را کشف کند. به نوزاد فرصت دهید که مهارت‌های حرکتی خود را تمرین کند. شما می‌توانید با قرار دادن اسباب‌بازی‌ها و اشیاء جذاب در نزدیکی او او را به حرکت بیشتر تشویق کنید. با نوزاد زیاد صحبت کنید و از کلمات ساده برای ارتباط برقرار کردن استفاده کنید تا مهارت‌های زبانی‌اش بهبود یابد. در ماه‌های بعد (ده تا یازده ماهگی)، نوزاد به سرعت مهارت‌های جدیدی به دست خواهد آورد و حرکت‌های پیچیده‌تر و بیشتر ارتباطات اجتماعی را تجربه خواهد کرد. او به تدریج شروع به ایستادن و حتی قدم زدن به طور مستقل خواهد کرد!

در این دوره، نوزاد تعامل بیشتری با محیط دارد و حرکات و واکنش‌هایش هماهنگ‌تر می‌شود. او اکنون بیشتر آگاه است و شروع به ابراز هیجان و علاقه به اطرافش می‌کند. ۱. کنترل بهتر سر و بدن نوزاد می‌تواند سر خود را برای مدت طولانی‌تری بالا نگه دارد، به‌ویژه هنگام قرار گرفتن روی شکم. ممکن است هنگام بغل شدن، سر خود را کنترل کند و کمتر آن را به عقب بیندازد. ۲. هماهنگی بین چشم و دست نوزاد شروع به مشاهده دستان خود کرده و ممکن است دستانش را در دهان بگذارد. دست‌هایش را بیشتر باز نگه می‌دارد و تلاش می‌کند اشیاء را بگیرد، اگرچه هنوز کاملاً در این کار ماهر نیست. ۳. لبخند اجتماعی و پاسخ به تعاملات لبخندهای نوزاد بیشتر شده و به لبخند دیگران پاسخ می‌دهد. ممکن است به صداها و صحبت‌های شما با حرکات بدن یا تغییر حالات چهره واکنش نشان دهد. ۴. غان و غون و تلاش برای برقراری ارتباط نوزاد شروع به تولید صداهای بیشتر و متنوع‌تری مانند "آ"، "او" و "غا" می‌کند. ممکن است وقتی با او صحبت می‌کنید، صداهایی به عنوان پاسخ تولید کند. ۵. دنبال کردن اشیاء و افراد با چشم نوزاد اکنون می‌تواند چشمانش را راحت‌تر روی اشیاء در حال حرکت متمرکز کند. ممکن است شما را در اتاق دنبال کند و نگاهش را به چهره‌های آشنا بدوزد. ۶. افزایش قدرت لگد زدن و حرکت دادن بدن هنگام دراز کشیدن روی پشت، پاهایش را بیشتر حرکت می‌دهد و ممکن است لگد بزند. برخی نوزادان در این سن شروع به چرخیدن از شکم به پشت می‌کنند. چطور می‌توان به رشد نوزاد کمک کرد؟ نوزاد را روزانه برای مدت کوتاهی روی شکم قرار دهید تا عضلات گردنش تقویت شود. با او حرف بزنید، آواز بخوانید و صداهای مختلف را برایش تقلید کنید. اسباب‌بازی‌های رنگی و جغجغه‌های سبک را در دسترسش قرار دهید تا تحریک حسی بیشتری دریافت کند. وقتی با او صحبت می‌کنید، به چشمانش نگاه کنید تا مهارت‌های اجتماعی‌اش تقویت شود. در ماه آینده (سه تا چهار ماهگی)، نوزاد شروع به نشان دادن هیجان بیشتر و حرکات هماهنگ‌تری خواهد کرد!