در این دوره، نوزاد از مرحله نوزادی اولیه عبور کرده و حرکات و واکنش‌هایش کمی ارادی‌تر می‌شود. برخی از تغییرات مهم این دوره عبارتند از: ۱. پیشرفت در کنترل حرکات نوزاد می‌تواند برای مدت کوتاهی سر خود را هنگام قرار گرفتن روی شکم بالا نگه دارد. حرکات دست و پا کنترل‌شده‌تر می‌شود، اما هنوز هم حرکات غیرارادی وجود دارد. ۲. لبخند اجتماعی در حدود ۶ هفتگی، نوزاد شروع به لبخند زدن ارادی در پاسخ به چهره‌ها و صداهای آشنا می‌کند. ۳. بهبود در بینایی و تمرکز نوزاد می‌تواند اشیاء و چهره‌ها را از فاصله بیشتری ببیند و با چشمانش آن‌ها را دنبال کند. رنگ‌ها و تضادها را بهتر تشخیص می‌دهد. ۴. واکنش بیشتر به صداها نوزاد به صدای مادر و افراد آشنا واکنش بیشتری نشان می‌دهد. ممکن است سرش را به سمت صدا بچرخاند. ۵. افزایش توانایی‌های ارتباطی نوزاد شروع به غان و غون کردن و تولید صداهای ساده می‌کند. گریه‌هایش متنوع‌تر شده و ممکن است برای نیازهای مختلف (گرسنگی، خستگی، ناراحتی) گریه‌های متفاوتی داشته باشد. ۶. افزایش هوشیاری و ساعات بیداری نوزاد دوره‌های بیداری طولانی‌تری دارد و بیشتر با محیط خود تعامل می‌کند. خواب شبانه ممکن است کمی منظم‌تر شود، اما هنوز هم به دفعات شیر خوردن در شب نیاز دارد. چطور می‌توان به رشد نوزاد کمک کرد؟ زیاد با نوزاد صحبت کنید و برای او آواز بخوانید. نوزاد را روی شکم قرار دهید تا عضلات گردن و شانه‌هایش تقویت شوند. به چهره‌اش نگاه کنید و واکنش‌های او را تقلید کنید تا مهارت‌های اجتماعی‌اش رشد کند. این روند رشدی ادامه دارد و در ماه‌های بعدی، نوزاد مهارت‌های بیشتری به دست می‌آورد. در ماه بعدی (دو تا سه ماهگی) تغییرات بیشتری را مشاهده خواهید کرد!

در این دوره، نوزاد همچنان به سرعت رشد می‌کند و مهارت‌های فیزیکی، اجتماعی و شناختی جدیدی به دست می‌آورد. او بیشتر قادر به تعامل با محیط و اطرافیان است و می‌تواند درک بیشتری از بدن خود و دنیای اطراف پیدا کند.   ۱. کنترل بهتر بدن و توانایی حرکت - نوزاد می‌تواند سر و بدن خود را با کنترل بیشتری نگه دارد و حتی هنگام قرار گرفتن روی شکم ممکن است از دست‌هایش برای بلند کردن بالاتنه خود استفاده کند. - برخی نوزادان در این دوره شروع به چرخیدن از شکم به پشت یا بالعکس می‌کنند. - ممکن است شروع به نشستن با کمک کند یا حتی تلاش کند تا بدن خود را در حالت ایستاده نگه دارد، البته با کمک.   ۲. تولید صداهای پیچیده‌تر و ارتباط اجتماعی - نوزاد اکنون صدای خود را برای جلب توجه و برقراری ارتباط با شما استفاده می‌کند. ممکن است صداهای جدیدی تولید کند و در تلاش برای صحبت کردن باشد. - اگر نوزاد در یک مکالمه ساده قرار گیرد (حتی اگر تنها شما و نوزاد باشید)، ممکن است به شما پاسخ دهد و با تغییرات صدای شما واکنش نشان دهد.   ۳. توانایی گرفتن و نگه داشتن اشیاء - نوزاد قادر است اسباب‌بازی‌ها را به‌طور هدفمند بگیرد و آن‌ها را برای مدت کوتاهی در دست نگه دارد. - در این مرحله، او اغلب اشیاء را به دهان می‌برد تا آن‌ها را کشف کند. - توانایی استفاده از هر دو دست برای گرفتن اشیاء به‌طور همزمان تقویت می‌شود و ممکن است دست‌ها را به هم بکشد یا شیئی را از یک دست به دست دیگر منتقل کند.   ۴. بهبود در هماهنگی چشم و دست - نوزاد قادر است دستان خود را به سمت اشیاء حرکت دهد و آن‌ها را در جهت مشخصی بگیرد. - او ممکن است بتواند اشیاء مختلفی را دست بزند، به‌ویژه اگر این اشیاء در محدوده‌ی دیدش باشند.   ۵. افزایش تعاملات اجتماعی - نوزاد به طور فعال‌تر با افراد آشنا تعامل می‌کند و ممکن است به طور خاص واکنش‌های اجتماعی نشان دهد، مانند خندیدن یا لبخند زدن در پاسخ به توجه و تعامل شما. - او بیشتر از قبل به صدای شما توجه می‌کند و ممکن است صداهای شما را تقلید کند. - این دوره، زمان خوبی برای آموزش نوزاد به تعاملات اجتماعی و برقراری ارتباط از طریق بازی‌های ساده است.   ۶. توسعه حس لامسه و جستجوی اشیاء - نوزاد ممکن است شروع به کشف اشیاء با لمس و فشار دادن آن‌ها کند. او اشیاء را می‌گیرد و با دست‌ها و دهانش آن‌ها را بررسی می‌کند. - احساسات او نسبت به بافت و شکل اشیاء بیشتر می‌شود و ممکن است به اشیاء بافت‌دار بیشتر علاقه نشان دهد.   چطور می‌توان به رشد نوزاد کمک کرد؟ - با نوزاد بازی‌های ساده‌ای مانند "قوچ" یا "قایم‌باشک" انجام دهید تا مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی‌اش تقویت شود. - اسباب‌بازی‌های متفاوت با بافت‌های مختلف را به او بدهید تا حس لامسه‌اش تحریک شود. - او را روی شکم قرار دهید تا عضلات گردن، کمر و شکم تقویت شود. در این مرحله، ممکن است از پشت به شکم یا برعکس بچرخد. - با نوزاد تعامل بیشتری داشته باشید و او را تشویق کنید تا پاسخ‌های اجتماعی بیشتری از خود نشان دهد.   در ماه‌های بعد (پنج تا شش ماهگی)، نوزاد به تدریج شروع به نشستن و حرکت‌های پیچیده‌تر خواهد کرد!

در این دوره، نوزاد تعامل بیشتری با محیط دارد و حرکات و واکنش‌هایش هماهنگ‌تر می‌شود. او اکنون بیشتر آگاه است و شروع به ابراز هیجان و علاقه به اطرافش می‌کند. ۱. کنترل بهتر سر و بدن نوزاد می‌تواند سر خود را برای مدت طولانی‌تری بالا نگه دارد، به‌ویژه هنگام قرار گرفتن روی شکم. ممکن است هنگام بغل شدن، سر خود را کنترل کند و کمتر آن را به عقب بیندازد. ۲. هماهنگی بین چشم و دست نوزاد شروع به مشاهده دستان خود کرده و ممکن است دستانش را در دهان بگذارد. دست‌هایش را بیشتر باز نگه می‌دارد و تلاش می‌کند اشیاء را بگیرد، اگرچه هنوز کاملاً در این کار ماهر نیست. ۳. لبخند اجتماعی و پاسخ به تعاملات لبخندهای نوزاد بیشتر شده و به لبخند دیگران پاسخ می‌دهد. ممکن است به صداها و صحبت‌های شما با حرکات بدن یا تغییر حالات چهره واکنش نشان دهد. ۴. غان و غون و تلاش برای برقراری ارتباط نوزاد شروع به تولید صداهای بیشتر و متنوع‌تری مانند "آ"، "او" و "غا" می‌کند. ممکن است وقتی با او صحبت می‌کنید، صداهایی به عنوان پاسخ تولید کند. ۵. دنبال کردن اشیاء و افراد با چشم نوزاد اکنون می‌تواند چشمانش را راحت‌تر روی اشیاء در حال حرکت متمرکز کند. ممکن است شما را در اتاق دنبال کند و نگاهش را به چهره‌های آشنا بدوزد. ۶. افزایش قدرت لگد زدن و حرکت دادن بدن هنگام دراز کشیدن روی پشت، پاهایش را بیشتر حرکت می‌دهد و ممکن است لگد بزند. برخی نوزادان در این سن شروع به چرخیدن از شکم به پشت می‌کنند. چطور می‌توان به رشد نوزاد کمک کرد؟ نوزاد را روزانه برای مدت کوتاهی روی شکم قرار دهید تا عضلات گردنش تقویت شود. با او حرف بزنید، آواز بخوانید و صداهای مختلف را برایش تقلید کنید. اسباب‌بازی‌های رنگی و جغجغه‌های سبک را در دسترسش قرار دهید تا تحریک حسی بیشتری دریافت کند. وقتی با او صحبت می‌کنید، به چشمانش نگاه کنید تا مهارت‌های اجتماعی‌اش تقویت شود. در ماه آینده (سه تا چهار ماهگی)، نوزاد شروع به نشان دادن هیجان بیشتر و حرکات هماهنگ‌تری خواهد کرد!

در این دوره، نوزاد به طور فزاینده‌ای به محیط اطرافش واکنش نشان می‌دهد و شروع به اکتشاف دنیای خود می‌کند. او حرکت‌های پیچیده‌تری انجام می‌دهد و به طور قابل توجهی توانایی‌های اجتماعی و شناختی‌اش رشد می‌کند. ۱. حرکت و خزیدن در این سن، بیشتر نوزادها شروع به خزیدن به‌طور فعال می‌کنند. آن‌ها ممکن است از شکم به سمت جلو حرکت کنند یا از زانوها و دستان خود برای پیش‌روی استفاده کنند. برخی نوزادان ممکن است شروع به ایستادن با کمک کنند یا حتی در حالی که از تکیه‌گاه‌های مختلف استفاده می‌کنند، چند لحظه‌ای خود را نگه دارند. ۲. افزایش توانایی در ایستادن و حرکت کردن با کمک نوزاد در این دوره بیشتر می‌تواند برای مدت کوتاهی در حالت ایستاده بایستد، به‌ویژه با کمک فردی بزرگتر یا با تکیه بر وسایل. او ممکن است برای مدت کوتاهی به‌طور مستقل از اشیاء مختلف ایستاده شود و قدم‌های اولیه را امتحان کند. ۳. تقویت مهارت‌های دست‌ورزی نوزاد به راحتی می‌تواند اشیاء را از یک دست به دست دیگر منتقل کند و گاهی اشیاء را با دو دست می‌گیرد. علاقه او به کشف اشیاء با دست‌ها و دهان بیشتر می‌شود و ممکن است در حال بازی کردن با اسباب‌بازی‌ها از یک دست به دیگری منتقل کند. ۴. واکنش‌های اجتماعی پیچیده‌تر نوزاد به طور فعال‌تر به افراد اطرافش واکنش نشان می‌دهد. ممکن است نسبت به چهره‌های آشنا لبخند بزند یا به سمت آن‌ها کشیده شود. او می‌تواند احساسات خود را با تغییرات چهره و حرکات بدن نشان دهد و ممکن است به شما واکنش نشان دهد، مثلاً با خوشحالی یا گاهی با ناراحتی. ۵. توانایی شناسایی اشیاء و افراد نوزاد ممکن است اشیاء یا اسباب‌بازی‌هایی که قبلاً دیده است، شناسایی کند و به سمت آن‌ها حرکت کند. او قادر است افرادی را که مرتباً در کنار او هستند شناسایی کند و ممکن است هنگام دیدن آن‌ها هیجان نشان دهد یا از آن‌ها فاصله بگیرد. ۶. شروع به تکلم و تقلید صداها نوزاد ممکن است شروع به تقلید برخی از صداهای شما یا افراد دیگر کند، مانند تکرار کلمات ساده‌ای مانند "ماما" یا "بابا" (هرچند هنوز این‌ها مفهومی ندارند). او ممکن است شروع به نشان دادن علاقه به مکالمات و پاسخ‌های ساده به صداها کند و از کلمات و اصوات برای جلب توجه استفاده کند. چطور می‌توان به رشد نوزاد کمک کرد؟ نوزاد را به طور ایمن تشویق کنید تا بیشتر حرکت کند و بازی‌هایی مانند خزیدن و تلاش برای ایستادن انجام دهد. می‌توانید اسباب‌بازی‌های جذاب را در نزدیکی او قرار دهید تا او برای رسیدن به آن‌ها تلاش کند. محیط اطراف نوزاد را ایمن کنید تا او بتواند بدون نگرانی و خطر از نظر جسمی حرکت کند و کشف کند. با نوزاد زیاد صحبت کنید و سعی کنید او را در مکالمات ساده مشارکت دهید، حتی اگر فقط از طریق صدای شما باشد. نوزاد را در مقابل آینه قرار دهید و او را تشویق کنید تا خودش را ببیند و بیشتر با تصویر خود ارتباط برقرار کند. در ماه‌های آینده (هشت تا نه ماهگی)، نوزاد با حرکت‌های پیچیده‌تر و توانایی‌های جدید در تکلم و تعاملات اجتماعی شما را شگفت‌زده خواهد کرد!

در این دوره، نوزاد همچنان به سرعت پیشرفت می‌کند و مهارت‌های جدیدی را در زمینه‌های حرکتی، اجتماعی و شناختی به دست می‌آورد. این ماه‌ها، زمان شروع استقلال بیشتر در حرکت و تعاملات اجتماعی است. ۱. مهارت‌های حرکتی پیشرفته‌تر نوزاد در این سن قادر است که ایستادن با کمک فرد بزرگتر را تمرین کند و ممکن است از تکیه‌گاه‌ها مانند مبلمان یا میز برای ایستادن استفاده کند. بسیاری از نوزادها شروع به حرکت با پا می‌کنند و می‌توانند بدون کمک به‌طور موقت ایستاده شوند، حتی اگر هنوز قادر به قدم زدن نباشند. برخی نوزادان ممکن است شروع به "راه رفتن" با حمایت از یک وسیله یا دست بزرگتر کنند. ۲. خزیدن و حرکت به جلو بیشتر نوزادها در این سن به‌طور فعال شروع به خزیدن می‌کنند. برخی ممکن است از شکم به جلو کشیده شوند، در حالی که دیگران ممکن است از زانوها و دست‌ها برای حرکت استفاده کنند. نوزاد ممکن است با سرعت بیشتری به اطراف حرکت کند و حتی شروع به جستجو برای کشف محیط کند. ۳. توانایی گرفتن و جا به جایی اشیاء نوزاد قادر است اشیاء را به‌طور هدفمند از دست یک به دست دیگر منتقل کند و آن‌ها را بیشتر بررسی می‌کند. دست‌ورزی‌های او پیچیده‌تر می‌شود و ممکن است اشیاء را در دستانش بچرخاند، فشار دهد یا حرکت دهد. مهارت‌های دست‌ورزی‌اش به‌طور قابل توجهی افزایش یافته و نوزاد می‌تواند اشیاء را از روی زمین بردارد. ۴. واکنش‌های اجتماعی و ایجاد پیوندهای عاطفی نوزاد به صورت فعال‌تر با افراد آشنا تعامل می‌کند. او ممکن است به چهره‌های آشنا لبخند بزند و نسبت به حضور آن‌ها هیجان نشان دهد. او قادر است با اشارات چهره و بدن احساسات خود را ابراز کند، و ممکن است از شما یا فرد دیگری درخواست توجه کند. نوزاد شروع به تمایز احساسات خود می‌کند، مثلاً ممکن است به شما واکنش نشان دهد وقتی از او دور می‌شوید یا در حال بازی کردن است. ۵. شروع به تکلم و تقلید نوزاد ممکن است شروع به تقلید صداها و کلمات ساده‌ای کند. او می‌تواند "بابا"، "ماما" یا صداهای مشابهی را بگوید (اگرچه هنوز معنای خاصی ندارد). نوزاد ممکن است با تغییرات در لحن صدا یا تقلید از حرکات شما واکنش نشان دهد و با شما به شکلی ساده صحبت کند. ۶. شناسایی افراد و اشیاء نوزاد قادر است چهره‌های آشنا را شناسایی کند و ممکن است به آن‌ها واکنش‌های خاصی نشان دهد. ممکن است وقتی شما وارد اتاق می‌شوید، هیجان‌زده شود. او همچنین ممکن است اشیاء خاصی را که قبلاً دیده است، شناسایی کند و به سمت آن‌ها حرکت کند. چطور می‌توان به رشد نوزاد کمک کرد؟ نوزاد را تشویق کنید تا بیشتر حرکت کند، برای مثال با قرار دادن اسباب‌بازی‌های جذاب در نزدیکی او، او را به خزیدن و حرکت بیشتر ترغیب کنید. محیط اطراف نوزاد را ایمن کنید تا او بتواند بدون نگرانی حرکت کند و محیط جدید را کشف کند. با نوزاد بیشتر صحبت کنید و به تقلید از صداهای ساده و کلمات بپردازید تا مهارت‌های زبانی‌اش تقویت شود. در بازی‌ها و تعاملات اجتماعی از احساسات و زبان بدن استفاده کنید تا نوزاد یاد بگیرد چگونه با دیگران ارتباط برقرار کند. در ماه‌های بعد (نه تا ده ماهگی)، نوزاد شروع به حرکت‌های مستقل‌تر خواهد کرد و مهارت‌های اجتماعی‌اش عمیق‌تر می‌شود. او به زودی شروع به کشف بیشتر دنیای اطراف خود و تکامل مهارت‌های حرکتی خود خواهد کرد!

دو هفته اول زندگی نوزاد، مرحله بسیار حیاتی است که نوزاد شروع به سازگاری با محیط جدید خود می‌کند و بسیاری از توانایی‌های ابتدایی‌اش به تدریج شکل می‌گیرند. ۱. پاسخ‌های بازتابی ابتدایی در بدو تولد، نوزاد بسیاری از حرکات خود را به‌طور بازتابی انجام می‌دهد. این بازتاب‌ها به او کمک می‌کنند تا با محیط جدیدش سازگار شود. بازتاب مکیدن: نوزاد به‌طور طبیعی وقتی چیزی به دهانش می‌رسد، شروع به مکیدن می‌کند. بازتاب پالمر: زمانی که یک شیء در دست نوزاد قرار می‌گیرد، او به‌طور ناخودآگاه آن را محکم می‌گیرد. بازتاب مورفی (یا ترس): نوزاد ممکن است در صورت احساس ترس به‌طور غیرارادی دستان و پاهایش را به سمت بدنش بکشد. ۲. خواب عمیق و بیداری کوتاه نوزاد در این مرحله بیشتر در حال خواب است. معمولاً حدود 16 تا 18 ساعت از شبانه‌روز را می‌خوابد. در خواب، رشد و ترمیم بدن او انجام می‌شود. هنگام بیداری، نوزاد مدت زمان کوتاهی را برای بررسی اطراف خود با حرکات چشمی و واکنش به صداها اختصاص می‌دهد. ۳. تمرکز و شبیه‌سازی چهره نوزاد در این سن شروع به تمرکز بر روی اشیاء یا چهره‌های نزدیک به خود می‌کند. اگر چیزی نزدیک به صورت او باشد، ممکن است چشم‌ها را بر روی آن متمرکز کند. او ممکن است برای مدت کوتاهی بتواند به چهره‌های شما نگاه کند و به آن‌ها واکنش نشان دهد، اگرچه هنوز قادر به شناسایی کامل چهره‌ها نیست. ۴. پاسخ به صداها نوزاد به صداهای اطراف خود واکنش نشان می‌دهد. او ممکن است به‌طور ناخودآگاه به صداهای بلند یا صداهای آشنا مانند صدای والدین پاسخ دهد. در این سن، ممکن است نوزاد صدای خود را نیز بشنود و بعضی از صداها را شبیه‌سازی کند. ۵. تغذیه و افزایش وزن نوزاد در این دوره بیشتر وقت خود را صرف خوردن می‌کند. او معمولاً هر 2 تا 3 ساعت یک بار به شیر نیاز دارد و این تغذیه مداوم به رشد و افزایش وزن او کمک می‌کند. نوزاد به سرعت در حال افزایش وزن است و شروع به ذخیره انرژی برای رشد بعدی بدنش می‌کند. ۶. شروع به حس لمس و احساس راحتی نوزاد در این سن به لمس و نگهداری شدن توسط والدین خود واکنش نشان می‌دهد. او ممکن است احساس آرامش کند هنگامی که در آغوش گرفته می‌شود یا وقتی با پوست مادر یا پدر خود تماس دارد. این نوع از تماس‌ها باعث ایجاد ارتباط عاطفی و اعتماد بین نوزاد و والدینش می‌شود. چطور می‌توان به رشد نوزاد کمک کرد؟ از تماس پوستی با نوزاد (مثل تماس پوست با پوست) استفاده کنید که به ایجاد پیوند عاطفی و احساس امنیت کمک می‌کند. در حین تغذیه، به نوزاد فرصت دهید که از شیر خوردن لذت ببرد و در این هنگام به او نگاه کنید یا صحبت کنید. نوزاد را در محیط‌های آرام و بدون سروصدا قرار دهید تا به مرور با دنیای اطراف خود آشنا شود. تلاش کنید با نوزاد از فاصله نزدیک و در شرایط راحت ارتباط برقرار کنید تا او بتواند شما را شناسایی کند و با صورت شما ارتباط چشمی برقرار کند. در این دو هفته اول، نوزاد بیشتر وقت خود را صرف تطابق با دنیای جدید و ایجاد پیوندهای ابتدایی با والدینش می‌کند. با گذشت زمان، او به تدریج به دنیای اطراف خود واکنش‌های بیشتری نشان خواهد داد و مهارت‌های جدیدی را یاد خواهد گرفت.