توصیه های تغذیه ای ضروری برای کودک کم وزن، کوتاه قد و لاغر

کودکان برای رشد و تکامل، نیاز به رژیم غذایی متنوع و متعادل دارند. دغدغه بسیاری از والدین، کم وزنی یا کوتاهی قد کودکان و تبعات آن بر رشد آن هاست. برای والدین تشخیص کم وزنی یا کوتاهی قد ساده نیست. اگر نگران وزن کم کودک خود هستید ، حتما به پزشک اطفال و یا متخصص تغذیه کودکان مراجعه کنید. کم وزنی یا کوتاهی قد در سنین کودکی می تواند دلایل گوناگونی داشته باشد که نیازمند بررسی است. 

اگر شما هم دنبال بهبود تغذیه کودک کم وزن خود هستید، توصیه های تغذیه ای این مقاله را از دست ندهید.  

توصیه های کلی برای تغذیه کودک: 

• در کودکان زیر ۲ سال تداوم تغذیه با شیر مادر و افزايش تعداد دفعات شیردهی  

• استفاده صحیح و منظم کودک از قطره مکمل A + D و آهن  

• استفاده از گروه های اصلی غذایی و رعایت تنوع غذایی در برنامه غذایی روزانه کودک  

• استفاده ازمیان وعده های غذایی مغذی در برنامه غذایی روزانه کودک 

• مقوی و مغذی کردن غذای کودک ( در ادامه روش های مقوی و مغذی کردن غذا را خواهیم گفت) 

• مصرف روزانه گوشت، حبوبات و جایگزین های آن به ویژه برای کودکان کوتاه قد  

• رعایت اصول بهداشتی درتهیه و نگهداری و مصرف غذای کودک  

• رعایت رفتارهای تغذیه ای مناسب مانند به زورغذا ندادن به کودک  

• ترغیب به غذا خوردن با نشستن در کنا رکودک  

• استفاده از ظرف‌ها و کاسه‌های جدا در تغذیه کودک  

• استفاده از غذاهای نرم، متنوع، اشتها آورو غذاهای مورد علاقه کودک  

• استفاده از مواد غذایی مناسب برای جایگزین نمودن برخی مواد غذایی در صورت داشتن آلرژی به آن 

روش‌های مغذی کردن غذا  

مغذی کردن غذا یعنی اضافه کردن برخی مواد غذایی با هدف افزایش مفداریروتئین, ویتامین ها و  املاح و مواد معدنی ضروری به غذا. از آنجایی که این کارمی تواند باعث افزايش حجم غذای کودک شود، لازم است حتما مغذی کردن به همراه مقوی سازی غذای کودک انجام گیرد.  

روش‌های زیر برای مغذی سازی غذای کودک توصیه می شود:  
 

• پس ازمعرفی تمام گروه های غذایی می توان، پودر جوانه غلات و حبوبات به برخی غذاها (به ویژه سوپ، فرنی و کته) اضافه نمود.  

• کمی گوشت یا مرغ به غذای شیرخوار اضافه شود.  

• از انواع حبوبات مانند عدس و ماش که کاملا پخته شده اند می توان به شیرخوارداد.  

• تخم مرغ آب پزرا می توان داخل سوپ و یا ماکارونی پس از طبخ رنده کرد.  

• میوه ها و سبزی ها از جمله مواد غنی از ویتامین و املاح به شمار می روند بنابراین انواع سبزی های زرد و نارنجی مانند کدو 

• حلوایی و هویج و انواع سبزی های برگ سبزمانند جعفری و شوید به غذای شیر خواراضافه شود.  

• سوپ از جمله غذاهای بسیار مغذی است که البته اگررقیق تهیه شود مقدار انرژی آن ناکافی خواهد بود. لذا از دادن سوب رقیق به کودک خودداری و سعی کنید با استفاده از روش‌های مختلف مانند اضافه کردن کره، روغن يا برنج آن را مقوی کنید. 

روش‌های مقوی کردن غذا  

 
مقوی کردن غذا یعنی اضافه کردن برخی مواد غذایی با هدف افزايش مقدار اترژی غذا. 

 روشهای زیربرای مقوی سازی غذای کودک توصیه می شود : 

• غذا ها را با آب کم بپزید. بعد از پخت تکه های جامد غذا مانند گوشت، حبوبات، سیب زمینی و سبزی ها، آنها را ازآب سوپ جدا کرده وله کنید. سپس کم کم آب سوپ رابه آن اضافه کنید تا یک پوره غلیظ درست شود.  

• درصورت امکان یک قاشق مرباخوری شیرخشک به حریره ی سوپ کودک اضافه کنید.  

• به غذای کودکان مقدار کمی (به اندازه یک قاشق مرباخوری) کره، روغن زیتون یا روغن مایع اضافه کنید. این کار بدون آن ‌که حجم غذای کودک را افزلیش دهد، مقدار کالری آن را افزایش می دهد. ضمن آنکه بلع غذا برای کودک آسان ترمی‌شود. در ضمن باید توجه داشت اگر مقدار زیادی روغن به غذا اضافه شود ممکن است کودک زودتر احساس سیری کند و نتواند همه غذایش را بخورد. اگر کودک رشد مناسبی دارد، اضافه کردن روغن بیشتردر غذای کودک ضرورت ندارد. زیرا باعث افزايش وزن کودک می شود.  

• برروی نان کودک که معمولا به عنوان میان وعده مصرف می شود کمی کره یا روغن مایع بمالید.  

• میزان شکرموجود در غذای کودک در محدوده دستورتهیه غذا باشد. غذاهای شیرین ضمن تغییر ذائقه کودک، می تواند جایگزین غناهای اصلی و حتی شیرمادر شده و به دلیل دارا نبودن ریزمغذی ها ، می تواند ابتلا کودک را به سوء تغذیه فراهم آورد.  

• انواع مفزها مانند گردو، بادام و پسته دارای انرژی و نیز پروتئین و ریزمغذی ها به میزان نسبتا خویی هستند. ازاین مواد غذایی به صورت پودر شده می توان جهت مقوی کردن و مغذی کردن غذای کودک استفاده کرد. 

توصیه های تغذیه ای کودکان کم وزن مختص سنین مختلف 

نوزادان زیر 6 ماه: 

• تغذیه انحصاری با شیر مادر را ادامه دهید.  

• تعداد دفعات شیر مادر را افزایش دهید.  

• در کودکانی که از شیر مادر محروم هستند و با شیر خشک تغذیه می‌شوند، شیر خشک با مقدار آب لازم تهیه شود و به مقدار کافی متناسب با سن به شیرخوار داده شود.  

• مکمل A + D به طور منظم مصرف شود.  

کودکان 6 ماه تا 2 سال: 

• نعداد دفعات شیر مادر را افزایش دهید.  

• در کودکانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند، شیر خشک با مقدار آب لازم تهیه شود و به مقدار کافی متناسب با سن به شیرخوار داده شود.  

• از مصرف نوشیدنی های شیرین مانند آب میوه صنعتی خودداری شود.  

• مصرف نوشیدنی های شیرین مانند چای شیرین، نوشابه ها و آب میوه صنعتی کاهش يابد.  

• سهم هروعده متناسب با توصیه‌های آن سن باشد  

• تعداد وعده‌های غذایی و تنوع آن (استفاده از ۵ گروه اصلی غذایی) متناسب با توصیه‌های آن سن باشد.  

• تعداد میان وعده‌ها و نوع آن متناسب با توصیه‌های آن سن باشد.  

• مکمل A + D به طور منظم مصرف شود.  

کودکان 2 تا 5 سال: 

• نوشیدنی های شیرین مانتد چای شیرین، نوشابه ها و آب میوه های صنعتی تا حد امکان مصرف نشود.  

• سهم هروعده متناسب با توصیه‌های آن سن باشد. 

• تعداد وعده‌های غذایی و تنوع آن (استفاده از۵ گروه اصلی غذابی) متناسب با توصیه‌های آن سن باشد.  

• تعداد میان وعده‌ها و نوع آن متناسب با توصیه‌های آن سن باشد.  

• میان وعده های غذایی کم ارزش مانند پفک، چیپس و مانند آن مصرف نشود. 

منبع: مراقبت های ادغام یافته کودک سالم