به خاطر داشته باشید؛ گاهی #شیرخواران - اغلب پس از شش ماهگی - به سراغ وسایل منزل می‌روند برای مثال #فنجان را از روی میز برمی‌دارند. البته نه برای اینکه شما را اذیت کنند یا حرفتان را نادیده بگیرند و یا از روی #شیطنت به اين کار بپردازند بلکه به دلیل توانایی انجام آن کار و عدم وجود هرگونه مانعی، به اين کار دست می‌زنند. در نظر بگیرید؛ در این سن شغل و وظیفه فرزندتان این است که #دنیا را کشف کند. بنابراین می‌توانید به او بگویید: «بیا ببينيم تو فنجان چیه؟» و بعد در فرصتی مناسب آن را پنهان کنید و بگویید: «اِ، پس کجا رفت؟» در ضمن آگاه باشید که شما نمی‌توانید به کودک ده ماه خود رعایت انضباط و حرف‌شنوی را بیاموزید اما می‌توانید او را از انجام برخی کارها بازدارید. در اين موارد با لحنی آرام و قاطع به او «نه» بگویید و #هشدار دهید چه کاری را نباید انجام دهد یا به چه‌ چیزی نباید دست بزند. حتّی می‌توانید علت را هم برایش توضیح دهید برای مثال بگویید: «چون خیلی داغه!». اگر چه او معنای توضیح شما را بخوبی درک نمی‌کند اما به لحن صدایتان توجه و به رفتارتان هنگام توضیح دادن عادت می‌کند و اين نکته‌ای است که در #آینده بسیار حایز اهمیّت خواهد بود. کودکان تا پیش از دو سالگی، کلمات و توضیح‌های والدین را درک نمی‌کنند ولی از همان ابتدا پیام‌های غیرکلامی آنان، حالت چهره لحن صحبت، بلندی یا آرامی صدا، نوع نگاه حرکات خاص مثل حرکت #انگشت و یا وقتی که از بالا به آنان نگاه می‌کنند را دریافت کرده و درک خواهند کرد، برای مثال بچه‌ها به‌ آسانی متوجه می‌شوند که شما کاملاً #جدی هستید. #مادر_کافی

برای تعیین #حد_و_حدود چه باید کرد؟ #استدلال، #خواهش، #تمنا، بحث و حتی #التماس و #تهدید بر #کودک_نوپا بی تأثیر است. زیرا این روش‌ها زمانی موثر واقع می گردند که توانایی‌های ذهنی انسان به حد کافی رشد کرده باشد و این رشد پس از دور نوپایی صورت می‌گیرد بنابراین از کودکان نوپا انتظار درک چنین مسایلی را نباید داشت. سعی کنید؛ حد و حدودها را قاطعانه و عادلانه تعیین کرده و #نظم مشخصی را برقرار سازید امّا باید بدانید به محض اینکه حدّ و حدود و روالی را که در نظر گرفته‌اید، تعیین و رعایت شد، کودک از انجام هیچ کاری برای به‌هم ریختن یا تغییر نظم و #قانون شما - برای رسیدن به خواسته‌هايش - کوتاهی نخواهد کرد. در ضمن گاهی اوقات کودک نوپا از انجام کارهای جنون‌آمیز ابایی ندارد. به‌ عنوان مثال کودکان دیگر را در راه‌ پله‌ها هل می‌دهد که این کار او شما تا سر حد جنون، عصبانی و نگران می‌کند اما در واقع او این کارها را از روی #شیطنت و #خشونت انجام نمی‌دهد بلکه فقط احساس‌های خود را بروز می‌دهد زیرا هنوز توانایی ابراز آن‌ها را در قالب کلمات مناسب، کسب نکرده است. البته هرگز نباید چشم خود را بر چنین رفتارهایی ببندید یا با این توجیه که برخی کارها وقتگیر است يا کودک با انجام دادن آن کار همه‌چیز را هم می‌ریزد، مانع تلاش‌های وی برای انجام امور مربوط به خودش شوید. زیرا اگر بچه هنگام غذا خوردن، صورت، میز و کف زمین را کثیف کرده يا از تمام سلاح‌های کودکان نوپا - #جیغ کشیدن، #لگد زدن، پرتاب اشیا یا #نحسی کردن و ... - استفاده نموده و تمام خانه را زیر و رو می‌کند، اتفاق خاصی روی نداده بلکه اصل مهم و حایز اهمیّت این است که او اجازه نداشته باشد حرفش را به کرسی بنشاند و قوانین را زیر پا بگذارد. شما باید حدّ و حدود و خطّ قرمزهای مشخص و روشنی را تعیین کرده و به آنان ثابت کنید؛ هیچ تسلط و کنترلی بر شما ندارند و نخواهد داشت. #ثباتِ_قدم و #استمرار یکی از مهم ترین نکات در #تربیت کودکان نوپاست. فراموش نکنید؛ اگر تا پیش از این دوره در مراقبت‌ها و توجه‌ها، رعایت حد و حدود و قوانین، بین شما و افراد دیگری که از بچّه نگهداری می‌کنند وحدت رویه وجود نداشت، فرزندتان نمی‌دانست که چگونه می‌تواند از این موضوع به نفع خود بهره‌برداری کند امّا کودک نوپا بخوبی می‌داند چگونه باید #تفرقه بیندازد و #حکومت کند. او بسرعت برای به دست گرفتن #کنترل اوضاع «تفرقه بینداز و حکومت کن» را یاد می‌گیرد و اگر والدین و افرادی که از او مراقبت و نگهداری می‌کنند - با همدیگر - اتفاق‌نظر نداشته باشند و یا در قاطعیّت شما - بر حسب اینکه چقدر حوصله دارید - خللی وارد شود، بی‌تردید کودک این تزلزل را شناسایی می‌کند و از آن سوء استفاده خواهد نمود. #مادر_کافی

در زندگی هر فرد، سریع‌ترین تغییرات - جسمانی، ذهنی و حتی عاطفی در پنج سال نخست زندگی اتفاق می‌افتد و در طی این مرحله به راحتی متوجه تغییرات جسمانی و رشد کودکتان خواهید شد. گاهی اوقات والدین اظهار می‌دارند انگار همین دیروز بود که دختر یا پسر کوچولو و خوشگلمان را پس از تولّد به خانه آوردیم و این کودک ناتوان در مدت کوتاهی نشستن را آموخت. چهار دست و پا راه رفت و اکنون از دیوار راست بالا می‌رود و هیچ چیز و هیچ کس از دستش در امان نیست. برخلاف رشد و تکامل جسمانی کودک در پنج سال اوّل زندگی - که به‌ طور کامل بارز است - پیشرفت شگفت‌انگیز کودک در تغییر ادراک او از دنیا و افرادی که با آن‌ها در ارتباط است، چندان مشخص نیست. آنچه شما باید بدانید این است که از فرزندتان انتظارهایی واقعی داشته باشید و بی‌دلیل نگران رشد او نشوید بخصوص که این روزها والدین، کودکانشان را با کودکان دیگر مقایسه می‌کنند. به‌طور حتم جمله‌هایی از این قبیل برایتان آشناست: «کوچولوی شما هنوز راه نیفتاده؟ بچه من نه ماهش که بود می‌دوید!» اما وقتی مطمئن باشید که فرزند شما به خوبی رشد می‌کند و مهارت‌ها و توانایی‌های او با سن و مرحله‌ای از رشد که در آن قرار دارد متناسب است؛ از اضطراب بی‌مورد ناشی از مقايسه کودکان با یکدیگر، پیشگیری کرده‌اید. در اغلب موارد انتظارهای نابجای والدین - در حقیقت انتظارهایی نامتناسب با سن کودک - دردسرساز و مشکل آفرین هستند. مادر و پدری که سعی می کنند، موضوعی را با استدلال به کودکِ خُردسال خود بیاموزند، باید بدانند که درک این گفتگوی منطقی برای فرزندشان بسیار دشوار است. يا آن دسته از والدین که انتظار دارند، کودک نوپایشان از بین‌ گزینه‌های متعدد یکی را انتخاب کند، این نکته را در نظر نمی‌گیرند که او هنوز توانایی تصمیم‌گیری و انتخاب را ندارد. علاوه بر این وقتی کودکی شروع به تکلم کرده يا به اصطلاح زبان باز می‌کند والدین از یاد می‌برند فرزندشان هنوز کودک خُردسالی است که دنیا را بسیار ساده می‌بیند و درک درستی از آن ندارد، در نتیجه با او همانند یک بزرگسال رفتار می‌کنند. همان طور که توقع ندارید شیرخوار شش ماهه راه برود، از کودک دو ساله هم نباید انتظار داشت رفتار اجتماعی یک بچه چهار ساله را داشته باشد. آشنایی با چگونگی رشد و تکامل کودکان چه از نظر ذهنی و چه جسمی - به عبارت ساده‌تر آگاهی در مورد چگونگی رشد کودک و تغییرات جسمانی وی - به شما کمک می‌کند تا نیازهای کودک را به درستی و در زمان مناسب برآورده کنید. #مادر_کافی

هنگامی که کودک #راه_رفتن را آغاز می‌کند. اشیا برایش جالب‌تر به نظر می‌رسند و بدون وقفه و خستگی به همه جا سرک خواهد کشید. از نظر او اشیا وسیله‌ای برای #بازی و #تفریح هستند و از خُرد یا تکه تکه کردن آن‌ها هم هیچ ابایی نخواهد داشت. در این دوره کودک نمی‌تواند بخوبی صحبت کند. او فقط چند کلمه یاد گرفته است که البته هميشه یکی از این کلمات «نه» می‌باشد و هنوز مهارت‌های جسمانی، ذهنی و اجتماعی کافی ندارد ( اولین مهارت‌ها را در نخستین روزهای مدرسه یاد خواهد گرفت ). بنابراین #کودک_نوپا در مرحله بینابینی قرار دارد یعنی نه مانند دوره نوزادی ناتوان می‌باشد و نه مهارت‌های یک کودک دبستانی را آموخته است. گاهی هجده‌ماهگی تا سه سالگی دوره خوبی برای شما و کودکتان می‌باشد و گاهی هم برعکس زیرا برای اولین بار در اين دوره است که شما با #نحسی او مواجه می‌شوید. تا پیش از هجده‌ماهگی دنیا برای کودک مکانی شگفت‌ انگیز است. که در آن باید به کشف مسائل پرداخت اما برای کودک نوپا چنین نیست؛ او بلافاصله متوجه می‌شود که در این دنیای شگفت‌انگیز هرکاری به دلخواه او پیش نمی‌رود و نمی تواند به تمامی خواسته‌هایش پرسد. کودک نوپا توانایی مقاومت در برابر وسوسه #آزمایش کردن را ندارد بخصوص که اکنون توانایی جسمانی کافی برای انجام این کارها را نیز دارد. او از توانایی‌ها و امیالش آگاهی یافته و مطابق میل خود و به‌طور مستقل به انجام کارها می‌پردازد در حالی که هنوز برای داشتن اراده #مستقل آمادگی ندارد و بخشی از مغزش که وظيفه کنترل را بر عهده دارد، هنوز بخوبی تکامل نیافته است. بنابراین اگرچه کودک نوپایتان به سختی تلاش می‌کند تا مستقل باشد ولی بشدت به شما وابسته است. حتی وقتی که فرزندتان چند جمله‌ای حرف می‌زند و به‌نظر می‌رسد که حرف‌های شما را می‌فهمد، مغز او متفاوت با #مغز شما کار می‌کند. به‌خاطر بسپارید؛ کودکان حداقل تا دو و نیم سالگی نمی توانند بسیاری از کارها را انجام داده و بسیاری از مسائل را درک کنند. دوره نوپایی یا همان دوره‌ای که هیچ وسیله‌ای از دست کودکتان در امان نیست شامل دو مرحله می‌باشد. مرحله اوّل که در ابتدای آن - به‌طور معمول پیش از دوسالگی - بچه کنترلی بر خواسته‌های ناگهانی خود ندارد و اغلب از ناتوانی خود در انجام دادن خواسته‌هایش، سرخورده می‌شود اما در انتهای این دوره و آغاز مرحله دوم - حدود سه سالگی یا کمی بعد از آن - کودکتان به اندازه کافی #رشد کرده است که از وی انتظار داشته باشید تا حدی _ نه خیلی زیاد - بر رفتارش #کنترل داشته باشد. دوره نوپایی، دوره‌ای چالش برانگیز است امّا اگر انتظارهای بجا و مناسب از فرزند نوپای خود داشته باشید دوره بدی نخواهد بود. کودکان نوپا اغلب #غیرمنطقی و غیرقابل #پیشبینی بوده و مادر و پدر را عصبی و خسته می‌کنند اما از طرف دیگر بامزه، دوست داشتنی، پر محبّت و سرشار از شور زندگی هستند. پس سعی کنید؛ تا حد امکان از دوره نوپایی فرزندتان لذت ببرید. #مادر_کافی

یکی از ویژگی‌های کودکان شش تا هجده‌ ماهه این است که بیش از حد به اعضای خانواده - به ویژه مادر - #وابسته هستند، یعنی اگر مادر بخواهد اتاق را ترک کند یا حتی به سمت در برود به‌طور معمول با اعتراض یا نارضایتی #شیرخوار مواجه خواهد شد و اگر موفق به دیدنتان نشود #گریه را سر می‌دهد. میزان وابستگی کودکان شش تا هجده‌ماهه و مدت زمان این دوره در بچه‌های مختلف متفاوت است اما به‌طور معمول در نه‌ماهگی شدت آن به اوج می‌رسد سپس به تدریج کاهش می‌یابد تا اينکه دوباره در هجده‌ماهگی بروز نماید. این ویژگی را #اضطراب_جدایی می‌نامند و دلیل آن این است که کودک به اندازه کافی بزرگ شده است که توانایی #یادآوری و #مقایسه را داشته باشد. بنابراین به‌طور کامل درک می‌کند که شما چه زمانی در حال دور شدن از وی هستید و او این دوری را دوست ندارد چرا که از دفعه قبل که تنها مانده است #خاطره خوشی ندارد. گاهی اضطراب جدایی حتی امکان انجام امور خصوصیتان - مانند دستشویی رفتن - را از شما سلب می‌کند و در این زمان احساس می‌کنید #صبر و تحمل شما نیز همانند مثانه‌تان در آستانه سر ریز شدن است. در ضمن اگر در اين دوران تصمیم داشته باشید کار بیرون از منزل را از سر بگیرید؛ متوجه مشکلات ناشی از اضطراب جدایی خواهید شد. #مادر_کافی

شش تا هجده‌ ماهگی از بسیاری لحاظ دورانی پُرنشاط و در برخی جنبه‌ها دوره #آزمون_و_خطا است. کودک شما می‌خواهد هر چیزی را - بدون استثنا - کشف و هر کاری را تجربه کند. بنایراین باید بتوانید حرکت بعدی او را پیش‌بینی کنید و به عبارتی باید حتی پشت سرتان هم #چشم داشته باشید. بهتر است در اين دوره وقتی فرزندتان بیدار است، کم‌تر به انجام امور منزل برسید و بیش‌تر به وی رسیدگی نمایید، زیرا از یک سو بچه به تنهایی نمی‌تواند بسیاری از کارها را انجام دهد و از سوی دیگر خیلی زود #کسل و #خسته می‌شود. پس در این دوران, تنها گذاشتن کودک در اتاق یا پارک‌بازی به همراه اسباب‌بازی‌هایش صحیح نیست مگر اينکه بخواهید او را برای مدت خیلی کوتاهی تنها بگذارید و در این فرصت اندک به کاری ضروری بپردازید. وقتی #عصبانی هستید یا از #گریه‌ های کودک کلافه شده‌اید، او را در #پارک‌_بازی یا تختش قرار ندهید زیرا بدین ترتیب پارک‌بازی یا تختخواب برایش یادآور خاطره‌ای #تلخ خواهد بود. پيشنهاد می‌کنم با دنیای فرزندتان بیش‌تر آشنا شوید. خودتان را جای کودک قرار داده و دنیا را از دید وی بنگرید. برای این کار می‌توانید روی زانوهایتان بنشینید تا اتاق را از پایین و چنان که او می‌بیند، ببینید يا کف اتاق به سینه بخوابید و همانند او زوایای زیر #صندلی‌ ها و میز، #پریز های برق و... را بررسی نمایید تا هم متوجه خطرهای احتمالی شوید و هم احساس کودکتان را وقتی از پایین، شما را مثل یک #برج می‌بیند، درک کنید.