برای پی بردن به ارزش #شیر_مادر و هنر مادری در تغذیه نوزاد، بهتر است از چگونگی #تولید_شیر در #پستان مادر اطلاع پیدا کنیم. دستگاه تولید شیر در سینه مادر به #درخت شباهت دارد. این دستگاه شامل غده‌هایی است که شیر در آنها به وجود می‌آید و به منزله #برگ درخت می‌باشد. شیر تولید شده، از راه لوله‌هایی که نقش شاخه‌های این درخت را دارند، به مخزن هایی به نام #سینوس های شیری می‌ریزند. شیر در این مخزنها انباشته می‌شود و هنگام تغذیه نوزاد از طریق سر سینه به دهان نوزاد وارد می‌شود. سینوس های شیری در زیر هاله پستان، یعنی در قسمت تیره‌ای که دور سر سینه را احاطه کرده است، واقع شده‌اند و شیر خود را از طریق ۱۵ تا ۲۰ سوراخ که در سر سینه قرار دار به دهان نوزاد می‌ریزند. برای آن که شیر کاملا سینه خارج شود، دهان نوزاد باید هنگاهم مکیدن پستان روی سینوس ها قرار بگیرد و به آن ها فشار وارد کند. شایان ذکر است که نوزاد باید هاله پستان را بمکد، نه سر سینه! اگر نوزاد به سر سینه مک بزند، فقط مقدار کمی شیر خارج می‌ شود و سر سینه به علت کوشش بیهوده‌ای که نوزاد برای رفع #گرسنگی می‌کند، صدمه می‌بیند. برای اين که سینوس ها خوب خالی شوند، نوزاد باید دست کم حدود ۲/۵ سانتی‌متر از اطراف سر سینه را در دهان بگیرد. وقتی نوزاد سینه مادر را می‌مکد اعصاب واقع در سر سینه، غده #هیپوفیز، را تحریک می‌کنند و #هورمون #پرولاکتین ترشح می‌شود. این هورمون غده‌های شیر را وادار به تولید شیر می‌نماید. اولین شیری که نوزاد در شروع هر نوبت از تغذیه دریافت می‌کند، شیری رقیق و کم‌چربی به نام شیر اولیه است. سپس با ادامه تغذیه نوزاد هورمون دیگری، به نام #اکسی_توسین به وجود می‌آید. این هورمون، بافت های اطراف غده‌های شیر را مانند یک کش لاستیکی جمع می‌کند تا مقدار زیادی شیر از این غده‌ها، به طرف سینوس ها حرکت کند. این شیر از شیر اولیه غنی‌تر و دارای مقدار بیشتری #چربی و #پروتئین است. از همین رو ارزش غذایی بیشتری دارد و به شیر ثانوی معروف است. #شیر_ثانوی غذای اصلی نوزاد را برای تأمین رشد او تشکیل می‌دهد. بسیاری از مادران هنگام ترشح این شیر غليط و ریختن آن به سینوسها، در پستان خود حالت ویژه‌ای مثل خارش احساس می‌کنند. این تخلیه ناگهانی یا سریع شیر به درون سینوسها، #رفلکس_ریزش يا #رفلکس_تخلیه شیر نام دارد. #تغدیه_کودک #تغذیه_و_شیردهی #شیردهی "منبع : چهل نکته شیر دادن به نوزاد - انتشارات صابرین" : https://www.bamano.life/post/19788

آب - نوزادی که از #شیر_مادر تغذیه می‌کند، بر خلاف بچه‌های #شیر_خشک خوار، به #آب اضافی احتیاج ندارد. شیر مادر آب لازم را تأمین می‌کند. ولی وقتی نوزاد از #شیر خشک تغذیه کند به مقداری آب هم نیاز دارد تا کار کلیه‌های کم توان او را آسان سازد. متخصصان تغذیه با شیر مادر، دادن آب به نوزاد را توصیه نمی‌کنند، زیرا علاوه بر اين که نوزاد به آب نیازی ندارد، استفاده از شيشه #پستانک برای این منظور نوزاد را در گرفتن سینه مادر تنبل و بد عادت می‌کند. ویتامین ها - قطره یا #شربت #ویتامین و #آهن به عنوان #مکمل_غذایی برای نوزاد نارس لازم است، ولی نوزاد طبیعی و کامل که می‌تواند به خوبی از شیر مادر استفاده کند، نیازی به این مکمل ها ندارد. شیر مادر حاوی مقدار کافی از ویتامین های لازم برای نوزاد است. بعضی از متخصصان تغذیه عقیده دارند که #ویتامین_D شیر مادر کافی نیست، ولی نمی‌توان پذیرفت که یک ماده غذایی که برای تامین نیازهای نوزاد تکامل پیدا کرده است، چیزی کم داشته باشد. شاید مقدار ویتامین D شیر مادر از نظر کمی و به طور نسبی کمتر از شیر خشک باشد ولی #ارزش_غذایی و #فعالیت_بیولوژیکی آن - یعنی مقداری که جذب می‌شود - بالاست. به علاوه از آنجا که نوزاد مدتی نیز در معرض تابش #آفتاب قرار می گیرد مقداری ویتامین D نیز از راه تابش آفتاب در بدن وی تولید می‌شود. باید دانست که ویتامین D مورد نیاز از دو منبع تامین می‌شود: یکی تابش نور افتاب به بدن که بعضی از ترکیبات موجود در #پوست را به ویتامین D تبدیل می‌کند و دیگری خوردن #شیر يا غذاهای حاوی این ویتامین است. اگر #رژیم_غذایی مادر از نظر ویتامین D فقیر می‌باشد یا اگر در جایی زندگی می‌کند که روزهای آفتابی آن به ویژه در #زمستان کم است، برای رفع این کمبود، ممکن است پزشک مصرف قطره یا شربت ویتامین D را تجویز کند. آهن - مطالعات جدید نشان داده است نوزادی که از شیر مادر تغذیه می‌کند به آهن اضافی نیازی ندارد؛ زیرا آهن شیر نیز مانند ویتامین D آن دارای فعالیت بیولوژیکی بالا و ارزش غذایی زیادی است. این فعالیت زیاد قابلیت جذب آهن را بالا می‌برد و کمبود آن را به خوبی جبران می‌کند. می‌توان گفت که فقط ۱۰ درصد از آهنی که به غذای کودک و شیر خشک اضافه می‌شود قابل جذب است؛ ولی ۵۰ تا ۷۵ درصد آهن شیر مادر جذب می‌شود. از این رو، استفاده از #املاح آهن فقط هنگامی ضرورت پیدا می‌کند که به علت پایین بودن #هموگلوبین خون نوزاد، پزشک آن را تجویز کند. فلوراید - این ماده برای سلامتی دندانها لازم است. درباره نیاز نوزاد به فلوراید، عقاید مختلفی وجود دارد. #فلوراید شیر انسان، مانند #شیر_گاو کم است و این امر ربطی به مقدار فلوراید آب مصرفی ندارد. بررسی ها نشان می‌دهد که احتمال پوسیدگی و فساد #دندان در نوزادانی که از شیر مادر استفاده می‌کنند با نوزادانی که از شیر خشک دارای فلوراید تغذیه کرده‌اند، تفاوتی ندارد. مطالعات جدید نشان داده است بچه‌هایی که در سن ۶ تا ۸ ماهگی در برخی مناطق از آب لوله کشی حاوی فلوراید استفاده می‌کنند، دندان های دائمی سالمی دارند و دیرتر به پوسیدگی دندان مبتلا می‌شوند. #تغدیه_کودک #تغذیه_و_شیردهی #شیردهی "منبع : چهل نکته شیر دادن به نوزاد - انتشارات صابرین" : https://www.bamano.life/post/19788

در صورت تغذیه نوزاد با #شیرخشک این نکته را بخاطر داشته باشید که دانشکده امراض کودکان آمریکا استفاده از فرمولاسیون غنی شده با آهن را توصیه می‌کند. هميشه با دقت دستورالعمل آمادسازی شیرخشکی را که به نوزادتان می‌دهید دنبال کنید. برای مثال هرگز سعی نکنید شیر خشک کودکتان را با افزودن آب بیشتر رقیق کنید. برای صرفه‌جویی، تنها مقدار شیرخشکی را که معمولا کودکتان استفاده می کند آماده کنید. پس از هر بار تغذیه باقیمانده شیر ته بطری را دور بریزید. همگام با رشد کودکتان، به تدریج مقدار بیشتری شیرخشک استفاده می کنید. برای شستشوی بطری شیر، بطری کودک را با آب داغ بخوبی بشویید. پستانک بطری را از لحاظ داشتن ترک، چسبندگی، گشادی و لکه دار شدن  بررسی کنید. در صورت وجود هر یک از اين عوامل، بطری را دور بریزید. قبل از قرار دادن بطری در ماشین ظرفشویی آن را پاک کنید.

بایستی به حالت نشسته به کودکتان شیر دهید. در این حالت از ورود هوا به معده کودک کوچولوی شما جلوگیری می‌شود. برای جلوگیری از ایجاد #اختناق، در هنگام تغذیه بدن کودکتان را نگهدارید. به هنگام خوابیدن نباید بطری شیر در دهان کودک قرار بگیرد چرا که اين کار احتمال پوسیدگی دندان را بالا می‌برد. #شیردهی

مزایای #شیر_مادر برای نوزاد عبارتند از: ۱. #شیر انسان از نظر بیولوژیکی، برای تأمین نیازهای نوزاد انسان منحصر به فرد است و چیز دیگری نمی‌تواند جای آن را بگیرد. هر گونه‌ای از #پستانداران شیری تولید می‌کند که از نظر ترکیب با نیازهای نوزاد آن #پستاندار تناسب دارد. شیر هر پستاندار، علاوه بر تأمین #رشد نوزاد آن پستاندار، او را برای سازش با شرایط و محیطی که در آن به سر می‌برد، آماده می‌سازد. مهمترین اندام انسان متفکر، #مغز اوست و جای شگفتی است که شیر انسان مهمترین ماده مورد نیاز را برای رشد مغزی و فکری نوزاد انسان فراهم می کند. ۲‌‌‌‌. شیر مادر یک ماده #دینامیک است که ترکیب آن متناسب با نیاز کودک تغییر می‌کند و او را از #بیماری حفظ می‌نماید. در شیر مادر سلولهای زنده‌ای وجود دارد و ترکیب آن روز به روز و حتی ساعت به ساعت طبق نیاز کودک تغییر می‌کند. نمونه‌ای از این تغییرات تغییر #غلظت_چربی شیر است. چربی، مقدار زیادی از #انرژی شیر را تشکیل مي‌دهد. اگر نوزاد #گرسنه باشد، طوری پستان مادر را می مکد که شیر پر چربی ترشح شود و اگر فقط برای رفع #تشنگی سینه را بمکد از شیر رقیق و کم چربی بهره می گیرد. مقدار چربی شیر در طول روز در حال نوسان است. با بزرگ شدن نوزاد نیاز نسبی او به انرژی، یعنی انرژی لازم برای هر کیلوگرم وزن؛ کمتر می‌شود و متناسب با این تغییر، درصد چربی شیر مادر کاهش می‌یابد. شیر مادر برای محافظت از نوزاد در برابر #میکروب های بیماری‌زا نیز لازم است. #ایمونوگلوبولین، ماده‌ای است که برای مبارزه با میکروبها باید در #خون نوزاد وجود داشته باشد. کمی پس از تولد، بدن نوزاد شروع به ساختن این ماده ایمنی‌بخش می‌ نماید. ولی تا شش ماهگی مقدار آن برای مصونیت کامل نوزاد کافی نیست. برای جبران این کمبود، ایمونوگلوبولین موجود در شیر مادر به سیستم دفاعی بدن نوزاد کمک می‌رساند. حتی بعد از شش ماهگی نوزاد نیز، شیر مادر این رویه را ادامه می‌دهد. هنگامی که مادر #شیرده در معرض یک میکروب بیماری زا قرار می‌گیرد، بدن او برای مقابله با بیماری #پادتن مناسب را تولید می‌کند. این ماده همراه با شیرش به بدن نوزاد می‌رسد و در مقابل آن بیماری، به نوزاد مصونیت می‌بخشد. #گلبول های سفید موجود در شیر مادر نیز ماده پروتئینی ویژه‌ای تولید می نمایند که دیواره #روده نوزاد را می پوشانند و از نفوذ میکروب های خطرناک به خون نوزاد جلوگیری می‌کنند. اولین شیری که نوزاد کمی بعد از تولد می‌خورد، #آغوز نام دارد. آغوز دارای مقدار زیادی از ترکیبات مصونیت بخش یا #ایمنی بخش است. از آنجا که نوزاد در برابر میکروب ها بسیار حساس و آسیب‌پذیر است؛ ترشح این ماده خیلی بجا و به موقع است و هیچ چیز دیگری نمی‌تواند جای آن را بگیرد. ۳. شیر مادر، کلیه #مواد_مغذی شش‌گانه یعنی #چربی، #پروتئین، #کربوهیدرات، #ویتامین، #آهن و سایر #املاح را به نسبت متعادل و متناسب با نیاز نوزاد داراست. #تغدیه_کودک #تغذیه_و_شیردهی #شیردهی "منبع : چهل نکته شیر دادن به نوزاد - انتشارات صابرین" : https://www.bamano.life/post/19788

کودکان موقع شیر خوردن، مخصوصا از بطری، ممکن است هوا قورت دهند. کودکان مجبور به آروغ زدن نیستند اگر کودک شما آروغ نزد، احتمالا نیازی به گرفتن #آروغ او نیست. با بزرگ شدن کودکتان گرفتن آروغ او ضرورتی ندارد. برای راحتی کار: ▪︎موقع تغذیه با شیرخشک، در وسط و پایان #شیردهی، آروغ او را بگیرید. در ابتدا به دنبال خوردن هر نیم پیمانه این کار را انجام دهید. برای کاهش قورت دادن هوا، پستانک بطری را در مدت تغذیه کودک پر از شیر نگهدارید. ▪︎ موقع تغذیه با شیر مادر موقع عوض کردن سینه‌ها و پس از هر بار شیردهی، آروغ نوزادتان را بگیرید. به هنگام خوردن شیر از سینه مادر هوای کمتری وارد بدن نوزاد می‌شود، بنابراین ممکن است گرفتن آروغ نوزاد ضرورتی نداشته باشد.