بهترین برندهای اسباب‌بازی ایرانی را بشناسیم

اسباب بازی ایرانیِ خوب؟ بله، درست خوانده‌اید! اگر این روزها دقیق‌تر به صنعت اسباب‌بازی ایران نگاه کنید، تولیدکننده‌های خوبی را می‌بینید که فعالانه برای ارتقای تجربه کودکی در ایران تلاش می‌کنند. در این مقاله سعی دارم بر اساس تجربه و شناختی که از برندها، کیفیت و وضعیت توزیع اسباب‌بازی‌های ایرانی دارم، تولید کنندگان خوب اسباب‌بازی ‌های ایرانی را معرفی کنم.

تاریخچه اسباب‌بازی در ایران

اسباب‌بازی در ایران پیشینه تاریخی زیادی دارد. نمونه‌هایی از انواع عروسک‌های گِلی، سوت و مهره‌های بازی در کاوش‌های باستانی مناطق مختلف ایران دیده شده است.  در حفاری‌های لرستان نمونه‌هایی از اسباب‌بازی‌های کودکانه مثل جغجغه و حیوانات گِلی یافته شده که قدمت آن به ۵۰۰۰ سال پیش از میلاد می‌رسد. در دوره‌ی هخامنشیان توسعه فرهنگی زیادی انجام شد و تنوع اسباب‌بازی‌ها بیشتر شد اما چون جنس این وسایل از پشم، پارچه و چوب بود، نمونه‌های قدیمی آن‌ها در دسترس نیست.

بازی‌هایی مثل سوارکاری، پرتاب نیزه، تخته نرد، شطرنج و چوگان از قدیمی‌ترین بازی‌هایی ایرانی است که به بزرگسالان و کودکان اختصاص داشته است. در بسیاری از متون کهن مثل سفرنامه‌ها و حکایات در مورد بازی کودکان با عناصر طبیعی مثل آب و خاک و حتی آتش صحبت شده است. از جمله اسباب‌بازی‌های رایج در ایران در دوران قاجار و پهلوی می‌توان به طبلک، وغ‌وغ صاحاب و قارقارک اشاره کرد.

تنوع اسباب‌بازی در ایران تا اوایل قرن نوزدهم میلادی تفاوت زیادی با سایر کشورها نداشت اما تاریخچه بازی و اسباب‌بازی نشان می‌دهد از قرن نوزدهم به بعد تنوع اسباب‌بازی در اروپا به طرز چشم‌گیری افزایش پیدا کرد.در قرن بیستم این تنوع با رشد تصاعدی خود به آمریکا هم رسید و در این کشورها رشد بزرگی در طراحی، ساخت و عرضه اسباب‌بازی اتفاق افتاد. تولید اسباب‌بازی در دنیا هم‌گام با توسعه علم روان‌شناسی تغییرات بزرگی کرد اما در ایران این رشد اتفاق نیفتاد.

ایران از رشد صنعت اسباب‌بازی جا ماند...

نبود مراکز تحقیقاتی  در حوزه روان‌شناسی کودک، کاربردی نکردن تحقیقات و نبود گروه‌های تخصصی بازی و اسبا‌ب‌بازی باعث شد ایران از موج جهانی رشد صنعت اسباب‌بازی جا بماند. در قرن بیستم هیچ گروه تخصصی و فعالی در ایران به شکل حرفه‌ای روی صنعت اسباب‌بازی کار نمی‌کرد و همین عامل باعث شد جامعه ایران حداقل در ۱۰۰ گذشته مصرف کننده تولیدات سایر کشورها باشد.

در دهه ۴۰ و ۵۰ شمسی، تولید کنندگان اسباب‌بازی در ایران بیشتر در قالب کارگاه‌های کوچک شکل گرفتند ولی حتی این کارگاه‌ها نیز به طور تخصصی روی اسباب‌بازی کار نمی‌کردند بلکه کارگاه‌های تولید ظروف و لوازم پلاستیکی بودند که به عنوان محصول جانبی، اسباب‌بازی‌های پلاستیکی تولید می‌کردند. این کارگاه‌ها نمونه‌های ساده‌ای از توپ، عروسک‌های پلاستیکی، انواع جورچین و آجره را تولید می‌کردند اما متاسفانه گاهی محصولات این کارگاه‌ها آنقدر بی‌کیفیت بود که مادر و پدرها به خرید اسباب‌بازی‌های خارجی گرایش پیدا کردند. در اواخر دهه پنجاه شمسی چند کارگاه تولیدی بزرگتر به تولید انواع تفنگ اسباب‌بازی پرداختند اما بعد از چند سال تعطیل شدند.

تولید کنندگان خوب اسباب‌بازی ایرانی کم کم از راه رسیدند...

در دهه هفتاد تولیدکننده‌های خوبی، اسباب‌بازی‌هایشان را روانه بازار کردند. «بافرزندان» نمونه‌هایی خوبی از لگو آجره‌های بزرگ را تولید کرد که در نوع خود بسیار خوب و مناسب بودند و چندین نسل به راحتی می‌توانستند با آن بازی کنند. «انتشارات آموزش» نیز در همین سال‌ها تعدادی اسباب‌بازی خوب مثل دومینو و کارت‌های بازی را روانه بازار کرد. حداقل در ۳۰ سال گذشته ده‌ها شرکت و گروه برای تولید اسباب‌بازی وارد عرصه فعالیت شدند که به دلایل مختلف نتوانستند فعالیت‌شان را ادامه دهند، بخش مهمی از مشکلات این گروه‌ها به دلیل نبودن سیاست‌های ملی در برنامه‌ریزی، حمایت و توزیع اسباب‌بازی در سطح کشور بود. با این همه اگر این روزها دقیق‌تر به صنعت اسباب‌بازی ایران نگاه کنید، تولیدکننده‌های خوبی را می‌بینید که فعالانه برای ارتقای تجربه کودکی در ایران تلاش می‌کنند. در این مقاله سعی دارم بر اساس تجربه و شناختی که از برندها، کیفیت و وضعیت توزیع اسباب‌بازی‌های ایرانی دارم، تولید کنندگان خوب اسباب‌بازی ‌های ایرانی را معرفی کنم.

اسباب‌بازی‌های آموزشی بافرزندان؛ همبازی والدین و فرزندان:

بازی‌ها و لوازم آموزشی بافرزندان از سال ۱۳۶۷ شروع به کار کرد. بافرزندانی‌ها معتقد بودند اسباب‌بازی فقط وسیله‌ای برای سرگرم کردن کودکان نیست؛

بلکه باید در دل بازی‌های خوشایند و جذابِ خود، باعث پرورش فکر، رشد خلاقیت، تحریک و توسعه‌ی تخیل کودک شود. محصولات بافرزندان در دو زمینه عرضه شده‌اند: بازی‌های آموزشی و کتاب‌‌های کودک، که محصولات هر دو دسته کیفیت خیلی بالا و قیمت مناسبی دارند. از جمله محبوب‌ترین اسباب‌بازی‌های بافرزندان، لگوهای آجره، مکعب‌های رنگی و پازل‌ سه بعدی مکعب‌های تصویری است.

اسباب‌بازی‌های زرین تویز، بزرگ و محکم:

کارخانه زرین تویز از سال ۱۳۵۱ قطعات صنعتی می‌ساخت اما از سال ۱۳۷۰ استراتژی تولیدی خود را تغییر داد و شروع به تولید اسباب‌بازی کرد. محصولات زرین تویز اغلب بزرگ، بسیار بادوام و محکمند و نسبت به ابعادشان قیمت خیلی مناسبی دارند. اسباب‌بازی‌های زرین تویز توزیع خیلی خوبی دارند و در بیشتر اسباب‌بازی فروشی‌ها در دسترس هستند. از جمله محبوب‌ترین اسباب‌بازی‌های زرین تویز، کامیون‌های پایی است.

دُرج توی، اسباب بازی‌های نوآورانه و باکیفیت:

دُرج توی سابقه طولانی و درخشانی در زمینه تولید اسباب بازی دارد. شعار درج توی تولید اسباب‌بازی‌های مفید و بی‌ضرر منطبق با استانداردهای روز دنیاست و البته که به خوبی به شعارش جامه عمل پوشانده است. محصولات درج توی از کیف پزشکی تا ماشین پلیس همگی کیفیت ساخت خیلی بالایی دارند.

فکر آذین، تولید کننده با سابقه اسباب‌بازی:

فکرآذین کار خود را با تولید شطرنجهای مغناطیسی آغاز کرد و تا امروز بیش از 30 محصول متنوع از انواع بازیهای فکری را تولید می‎کند. سازوبازها، هزارسازه‌ها و هزارخانه‌ها از محصولات پرفروش و معروف این شرکت هستند.

روپک، اسباب بازی‌های چوبی اقتصادی:

شرکت سرگرمی‌های رشد آفرین چوبین از سال ۱۳۸۹ با اعتقاد به تاثیر بازی‌های دوران کودکی در شخصیت افراد، کار خود را در حوزه بازی و اسباب بازی آغاز کرد. اسباب‌بازی‌های چوبی این شرکت با برند «روپک» (رشد و پرورش کودک) وارد بازار می‌شوند. چوبین با این رویکرد وارد حوزه اسباب بازی شد که «بازی، سرگرمی نیست بلکه زندگی کودکانه است» و همچنان که در زندگی افراد و اقشار مختلف جامعه به نحوی موضوع «سبک زندگی» مطرح است، درمورد کودک نیز باید «سبک زندگی کودکانه» به نحو مناسبی تعریف شده و شکل بگیرد. بر همین اساس نیاز است که محصولاتی متناسب با این سبک زندگی تولید و عرضه شود.از طرفی با توجه به مشکلاتی که استفاده از مواد اولیه پلاستیکی و پلیمری در دراز مدت در سلامت کودکان خواهد داشت، راهبرد اصلی این شرکت «استفاده حداکثری ازمواد اولیه طبیعی به ویژه چوب»است. اسباب‌بازی‌‌های چوبی روپک، باکیفیت و بسیار اقتصادی هستند.

نیکوتویز، ماشین‌های نشکن و بی خطر:

نیکو تویز در سال ۱۳۹۶ با هدف طراحی و تولید اسباب بازی تاسیس شد. این شرکت از ایده پردازی تا تولید محصول را با همراهی تیم های طراحان صنعتی، گرافیست ها، مهندسین و مدیران تولید انجام میدهد. محصولات این شرکت مناسب رده سنی ۱ تا ۵ سال می باشد، کاملا امن و بی‌خطرند و در مقابل ضربه و فشار بسیار بادوامند.

هوپا ناشر خلاق کتاب و بازی‌های فکری کودک و نوجوان:

هوپا ناشر کتاب‌های کودک و بازی‌های فکری است که از سال 1392 فعالیت خود را آغاز کرده است. فعالیت هوپا با ارائه‌ی نسل جدیدی از بازی‌های فکری - آموزشی با کیفیتی قابل مقایسه با محصولات بین‌المللی شروع شد. بازی‌های فکری و کتاب‌های هوپا بسیار باکیفیت و جذاب هستند. 

فکرآوران، اولین تولید کننده بازی‌های فکری در ایران

 تولیدی فکرآوران در سال ۱۳۵۲ با تاسیس کارگاه کوچکی در جوادیه تهران، کار خود را آغاز کرد. تجهیزات اولیه این کارگاه یک دستگاه فلکه بسیار ساده و مکانیکی بود که برای ساخت مهره های شطرنج، منچ و مارپله از آنها استفاده می‌شد. تولید اولین نمونه های بازی فکری و سرگرمی که هنوز در ایران ناشناخته بود با استقبال عمومی خوبی روبه رو شد و به یک شاخه اصلی تولیدات این شرکت، تبدیل شد و روز به روز بر تنوع و کیفیت آن اضافه شد. یکی از محبوب‌بترین محصولات فکرآوران بازی راز جنگل است.

آوای باران:

موسسه فرهنگی آوای باران تلاش می‌کند به ساختار تولید، توزیع و عرضه اسباب بازی جهت، عمق و معنا ببخشد. آوای باران در تلاش است تا در این هجوم واردات اسباب بازی، حمایت کننده تولید داخلی باشد. «علی مهری» مؤسس انتشارات آوای باران تعصب ویژه‌ای به تولید و پخش اسباب‌بازی ایرانی دارد و می‌گوید کشورهای سرمایه‌دار در غرب با تولید و پخش گسترده اسباب‌بازی‌های هدفمندی که دارند سعی می‌کنند همه را از دوران کودکی با سبک زندگی و جهان‌بینی خودشان همراه کنند. این در حالی است که ما فرهنگ بسیار غنی داریم که باید منطبق با آن به کودکانمان آموزش بدهیم و تولید اسباب‌بازی ایرانی یکی از راه‌هایی است که می‌تواند ما را به این هدف نزدیک کند. آوای باران علاوه بر شبکه توزیع قوی، چندین فروشگاه حضوری برای عرضه محصولاتش دارد.

ایپکا:

گروه كارخانجات صنعتي ايران پتك، دغدغه گسترش فرهنگ سازندگي را داشت، برای همین  در سال ۱۳۸۵ مجموعه اي متشكل از طراحان، متخصصين و كارشناسان  آموزشي را گرد هم جمع کرد تا اسباب بازی‌های آموزشی هدفمند تولید کند. اسباب‌بازی‌های ایپکا همگی در راستای آموزش حرفه، صنعت و سازندگی برای کودکان و نوجوانان طراحی شده‌اند.

پویا تویز:

 ویا تویز از تولیدکنندگان فعال در حوزه اسباب‌بازی های فکری و سرگرمی کودک است که در سال ۱۳۹۷  آغاز به کار کرده است. پویا تویز لگوهایی متفاوت تولید می‌کند که ویژگی جالب آن‌ کنارچین قطعات است. در مورد فواید بازی با لگو قبلتر صحبت کرده‌ایم، اگر به دنبال لگو باکیفیت هستند حتما محصولات پویا تویز را بررسی کنید.

تک توی:

نخستین تولیداسباب بازی تک توی به سال ها 1363 بر می گردد که بااستفاده از ماشین آلات نجاری بود . این اسباب بازی ای چوبی غلطانک نام گرفت . گوی های شیشه ای در ریل های چوبی با صدایی جالب می غلطیدند و کودکان را سرگرم میکردند و کودک می توانست شیب این ریل ها را به دلخواه خود تغییر دهد و نهایتا به داخل جعبه ای که امتیاز بندی شده بود پرتاب میشد. سال ها بعد تک توی (شرکت طلوع آفتاب کمال ) در سال 1386 بنیانگذاری شد. تولیدی قطعات پلیمری خودرو وموتورسیکلت و محصولات بهداشتی و الکتریکی و پیچ گوشتی درسابقه کاری خود داشته و از تجارب آن بهره برده است . تجربیات گذشته و قابلیت های جدید سازمان باعث شد که در سال 1390 اولین اسباب بازی پلاستیکی خود را وارد بازار نماییم و بتوانیم درخواست های مورد نیاز بازار داخلی را تامین نماییم. در سال 1395 اولین محموله صادراتی به کشور ترکیه ارسال گردید و با توفیق خوبی برخوردار بود و نهایتا در سال 1397 صادرات محصولات تکتوی به کشور های هم جوار تحولی قابل توجه داشت.

آریا:

شرکت نقش تندیس آریا (سهامی خاص) صاحب نام و پیشرو در صنعت نوشت افزار، محصولات آموزشی و هنری می باشد. اکنون تولیدات این شرکت بیش از ۱۳۰ محصول در گروه های انواع خمیر بازی، آبرنگ، رنگ انگشتی، گواش، پاستل روغنی و مداد شمعی، ظروف غذاخوری کودک، چسب ماتیکی، خمیر شنی، مداد تحریر و رنگی، خطکش جات و انواع محصولات جانبی می باشند.

این شرکت دارای استاندارد سیستم مدیریت رضایت مشتری ISO 10002:2014 و نیز عضو شرکتهای خلاق “برنامه توسعه زیست بوم” معاونت علمی و فن آوری ریاست جمهوری می باشد.  محصولات شرکت آریا دارای نشان استاندارد ملی ایران و استاندارد اروپا CE می باشند.

در حال حاضر محصولات این شرکت علاوه بر اینکه پاسخگوی نیاز  کشور است، در امر صادرات نیز نه تنها در سطح خاورمیانه پوشش قابل توجهی داشته است، بلکه در بخشی از بازار اروپا نیز محصولات خود را صادر نموده است.

هم اکنون گروه صنعتی “نقش تندیس آریا”  دارای سه واحد کارخانه مستقل در شهرستان رباط کریم و شهرک صنعتی نصیرآباد می باشد. دفتر مرکزی و دفتر طراحی و تبلیغات در تهران و دفتر فروش در بازار بین الحرمین می باشد. و بیش از ۵۰۰ نفر نیروی انسانی در سطوح مختلف این مجموعه مشغول به کار می باشند. واحد تولیدی جدید (فاز چهارم) آریا نیز واقع در شهرک صنعتی نصیرآباد در حال راه اندازی بوده و نوید بخش محصولات جدید می باشد.

سپتا تویز:

مدیران شرکت سپتا با بیش از 15 سال تجربه در صنعت مبلمان بر آن شدند که با توجه به اهمیت آموزش سالم کودک به وسیله بازی به صنعتی فکر کنند و آن را ایجاد کنند که هم دوستدار طبیعت و محیط زیست باشد و هم کاملاً سالم و دارای استانداردهای جهانی باشد.

بدینوسیله برند سپتا که در پارسی کهن به معنای الهه علم و دانش می باشد را ایجاد نمودند.

متریال به کار رفته در محصولات سپتا، چوب صددرصد طبیعی می باشد. رنگهای استفاده شده در محصولات از روغن های طبیعی ساخته شده که هیچگونه آلودگی و خطری برای کودک و محیط زیست نداشته و تنها رنگ در دنیاست که VOC (مواد آلی فرار) آن 0% می باشد که با تکنولوژی نانو یک لایه روی سطح چوب ایجاد کرده و قطعه ها را کاملاً آبگریز می نماید.

کلیه محصولات این شرکت 100% برگشت پذیر به طبیعت می باشد.

ما با محصولاتمان پیام صلح به تمام جهان ارسال می کنیم.

سپتا به کمپین بیایید جهانمان را حفظ کنیم پیوسته و به آن متعهد می باشد.

سلامت آموزش کودک و سلامت محیط زیست مأموریت ماست.

بازیتا:

گروه تولیدی بازیتا با هدف طراحی و تولید انواع اسباب بازی مورد نیاز كودكان و نوجوانان كشور عزیزمان ایران تاسیس شده و با تكیه بر توانمندیهای خود در زمینه طراحی و تولید اسباب بازی سعی بر آن داشته كه در این رسالت پیشرو محسوب شود. به طور کلی دو نوع اسباب بازی در دنیا وجود دارد. اسباب بازی های که کودکان را به فکر کردن وا می دارد و اسباب بازی های که این کار را انجام نمی دهند. ما محصولاتی را تولید می کنیم که هوش و خلاقیت بچه ها را افزایش می دهد. در واقع فلسفه وجودی این شرکت بسیار ساده است، آنقدر ساده که ما در حقیقت آن را هدف اصلی خود قرار داده ایم؛ "اسباب بازی های شیک برای کودکان باهوش" در این سایت شما تعداد زیادی اسباب بازی بی نظیر، بازی و هدایا پیدا خواهید کرد که بچه های باهوش و همچنین والدین آنها را به مبارزه می طلبد. ما یک گروه تولیدی کوچک هستیم که افتخار می کنیم به تک تک مشتریان و مراجعه کنندگان به سایت خدمت برسانیم. امیدواریم که شما نیز به زودی جزء مشتریان ما باشید.باافتخارو با کمال میل منتظر شنیدن انتقادات و پیشنهادات سازنده شما هستیم.

آی توی:

حوزه فعالیت شرکت آی توی در زمینه تولید و پخش بازی های فکری و آموزشی می باشد. این شرکت که یک شرکت خوشنام ایرانی بوده و هست، ابتدا از سال 1390 کار خود را با تولید بازی های آموختنی آغاز کرده است و از سال 1395 بصورت جدی تر شروع به تولید بازی های ساختنی و بازی های چند نفره و گروهی کرده است و تا کنون بیش از 50 نوع اسباب بازی سرگرم کننده و کمک آموزشی تولید کرده است. محصولات تولیدی شرکت آی توی علاوه بر بازی، مهارت­های مختلف را نیز در کودکان و نوجوانان تقویت می کند.

آی توی (i toy) همواره توجه ویژه ای نسبت به قیمت مناسب، کیفیت و تنوع بالای محصولات خود داشته است و محصولات خود را برای کلیه رده های سنی 0 تا 99 سال طراحی و تولید می کند.

آی توی چند دسته محصول دارد که معروف ترین آنها محصولات ساختنی و سر هم کردنی دوبی می باشند. دوبی ها که همگی به شکل ماشین و کامیون و هواپیما ساخته شده اند، همگی سر هم کردنی و ساختنی بوده و کودک شما می تواند با داشتن یک اسباب بازی ساختنی دوبی، تکه های آن را سر هم کرده و بطور مثال یک کامیون بسازد و دوباره آن تکه ها را از هم جدا کند.