. #مرگ نزدیکان و خویشاوندان یکی از چالش‌هایی ست که خانواده‌ها در مواجهه با آن سردرگم می‌شوند و نمی‌دانند چه برخوردی با بچه‌ها داشته باشند، اصلا به آنها بگویند کسی فوت شده؟ بچه‌ها را به مراسم تشییع و ختم ببرند؟ چه توضیحی درباره فرد فوت شده بدهند؟ اصلا مفهوم مرگ را چگونه برای بچه‌ها ترسیم کنند؟ ماه پیش مادربزرگ پدری شیما فوت کردن. از اون موقع گرفتاری ما شروع شد! نمی دونستیم اینکه بهش بگیم مادربزرگش مرده کار خوبیه یا نه. شیما فقط سه سال و نیمشه و مرگ چیز خوشایندی نیست. نهایتا کسی راهکاری بهم یاد داد که بشه جوابش و داد. شیما اومد پیشم : #مامان‌_بزرگ دیگه اینجا نمیاد؟ آمادگیش و داشتم. خیلی واقعی بهش گفتم: نه. خیلی ناراحت کننده س ولی اون دیگه اینجا نمیاد. -چرا؟ -خب چون دیگه زنده نیست. -یعنی الان کجاست؟ -یه جور #سفر. ولی سفری که دیگه نمیشه ازش برگشت. -خب، چرا نمیاد به ما سر بزنه؟ (اگر برای یه سوال، جواب قابل لمسی ندارین اونو با یه سوال دیگه غافلگیر کنید) -تو دلت براش تنگ شده؟ -آره دلم تنگ میشه. -منم دلم تنگ شده براش. دوس داری براش یه مراسم بگیریم که بفهمه بیادشیم؟ -از کجا بفهمه؟ (وقتی ذهن کودک سمت امور ذهنی و انتزاعی ای میره که توضیحش الان براش قابل فهم نیست، باید خیلی ملایم ذهنش و منحرف کنیم و به سمت امور ملموس ببریم.) -حس میکنه، همه کسایی که مامان بزرگ و دوس دارن و میتونیم جمع کنیم یه جا، یه عکس خوب از مادربزرگ داریم؟ -آره یه عکس بزرگ داریم که خندیده اونجا -خب خوبه، بیا فک کنیم چه کسایی هستن که دلشون برای #مادربزرگ تنگ شده، بعدشم ببینیم باید چه کارایی انجام بدیم. ( از این راه کودک رو هم در این پروسه درگیر کنید تا هم به #مهارت هاش کمک کرده باشین و هم موضوع مرگ کمی براش ملموس تر بشه )

به #پارک کنار خیابان رفته بودیم. #گنجشک ها این طرف و آن طرف زمین سر و صدا راه انداخته بودند. پسرم پرسید: این جوجه ها هم غذا میخورن؟ گفتم: تو چی فکر میکنی؟ - لابد باید بخورن وقتی گرسنه میشن! - اوهوم...منم با تو موافقم. فکر میکنی بتونن سیب زمینی سرخ کرده هم بخورن؟ - آره حتما خیلی دوست دارن. - ولی خب دهان اونا اندازه تو بزرگ نیس! فک میکنی جا بشه؟ - آره تیکه ش میکنن خب بعد میخورن. - تو سیب زمینی رو با چی تیکه میکنی؟ - با دستام. - اوهوم...با انگشتات! خب انگشت این جوجه کجاس؟ - نداره... ولی پر داره. - آره خب ولی پرهاش خیلی ظریفه... مثل پارچه لباست. - خب پس، چه جوری غذاشون و میخورن؟ - باید بتونن با نوکشون بردارن. - اون خیلی کوچیکه، پس غذاشونم باید کوچیک باشه! نه؟ اندازه #شکلات؟ - میدونی تو شکلات و میجوی! دیدی اینا دندون داشته باشن؟ - ندیدم! - منم ندیدم! نوکشون خیلی کوچیکتره از اون که دندون توش جا بشه، نه؟ - پس چیکار کنن؟ -خب، غذاشون باید خیلی ریز باشه... -چقدری یعنی؟ -مثلا اندازه دونه های برنج! -سیر میشن؟؟؟ -اونا خیلی کوچولوان! شکمشون کوچیکه و زود سیر میشن.. شما هم امثال این گونه گفتگوها را با فرزندتان تمرین کنید. به جای اینکه بلافاصله بعد از سوالش جواب شسته رفته ای بدهید، کمی او را به #چالش بکشید تا ذهنش جستجو کند و سعی کند خوب محیط اطرافش را ببیند. حتی گاهی می توانید جواب را ندهید تا کمی در ذهنش باقی بماند.

١. يک چيز را بگو كه امروز باعث شد بخندي یا #لبخند بزني ٢. يک چيز را بگو كه باعث شد امروز #گريه كني ٣. يه چيز را بگو كه امروز ياد گرفتي يا فهميدي جواب شماره يك كمک مي كند کودک #دعا كردن را ياد بگيرد و با هم #خدا را شكر مي كنيد. جواب شماره ٢ به کودک ما ياد مي دهد بدي ها و ناراحتي ها بالاخره تمام می شوند و آرامش باز بر می گردد. پس نگران نباش و اميدوار باش. جواب شماره ٣ باعث مي شود کودک تمام عمر به دنبال ياد گرفتن و فهميدن باشد و به اين كه چيزي مي داند افتخار كند. همه اين ارتباط باعث مي شود که کودک ما عادت كند با ما صحبت کند و مشكلاتی که در سنین بالاتر دارد با ما در ميان بگذارد‌. این رفتار موجب می شود که ما هم بيشتر كودكمان را بشناسيم و اگر در طول روز سوء تفاهمي میانمان پيش آمده و يا اشتباهي در ارتباط با کودک خود انجام داده ایم متوجه شویم و به طور كلي، با فرزندمان لحظات خوبي را قبل از خواب بگذرانيم.

. بچه ها سوالاتی می‌پرسن که خیلی وقتا توضیح دادن جوابش برای اونا سخته چون ممکنه متوجهش نشن و بعضی مفاهیم هنوز براشون بزرگ باشه! با کودکانتون دیالوگ‌هایی برقرار کنید که ذهن کودکانه اونا بتونه درکش کنه. طبیعیه که بچه ها تا سن 4-5 سالگی هنوز زیاد مفهوم پول درآوردن رو درک نکنن و ندونن چرا باید آدما #کار کنن. سارا خیلی به پدرش وابسته ست و از این که بیشتر روز و باید دور از اون بگذرونه ولی در عوض مادرش توی #خونه ست، کلافه میشه. اون روز سراغ مامانش اومد و گفت: چرا بابا میره #سرکار؟ مامانش مشغول پختن غذا: همه باید برن سرکار! -پس تو چرا نمیری؟ -من توی خونه کارای زیادی دارم که باید انجام بدم. من و پدرت توی کارا به هم کمک میکنیم. -خب چرا اون نمیمونه خونه؟ -خب برای اینکه اگه بیاد خونه خیلی از آدمایی که به کمک بابا احتیاج دارن، کارشون میمونه. -چرا اونا خودشون کاراشون و انجام نمیدن؟ -چون اونا چیزایی که بابای تو بلده رو بلد نیستن. -بابا اینا رو از کجا یاد گرفته؟ -خب پدرت خیلی درس خونده، رفته مدرسه، دانشگاه، کلی کتاب خونده و چیزای زیادی یاد گرفته. -چرا بقیه خودشون درس نمیخونن؟ -هر کس باید یه کاری و بلد بشه تا همه به هم کمک کنن. اگه همه برن یه درس و بخونن، اون وقت کی میوه بفروشه؟ یا مثلا کی موهای تورو کوتاه کنه؟ یا کی ماشینمون و وقتی خراب شد درست کنه؟ هرکس باید یه چیزی و یاد بگیره که به بقیه کمک کنه. تو دوس داری چه کاری و یاد بگیری؟ -من میخوام #نقاشی یاد بگیرم مثل خانوممون بشم. تو خودت چه کاری بلدی؟ -من بلدم برای شماها غذا درست کنم، از تو مراقبت کنم، بلدم برات چیزای خوشگل بسازم! کارای دیگه هم بلدم، ولی فعلا میخوام پیش تو باشم که بیشتر به تو کمک کنم ☺ -بابا نمیخواد به من کمک کنه؟ -بابات وقتی میبینه من هستم پیشت، خیالش راحت میشه و میتونه به دیگرانم برسه. و بقیه هم برای تشکر بهش #پول میدن که بابات باهاش برای تو چیزایی که دوس داری و بخره. -اون خیلی مهربونه. -اوهوم... تو رو هم خیلی دوس داره. نباید فقط جنبه مادی کار کردن رو برای بچه ها پررنگ کنیم. اونا باید قدرشناس افرادی که در #جامعه خدمت میکنن باشن. این مکالمه رو با #خلاقیت خودتون میتونید به سمت و سوهای مختلف بکشونید.

. یک سوال مهم که همیشه ذهن #والدین را درگیر می کند: چه #بازی ای برای #بچه های من مناسب است؟ چطور او را سرگرم کنم؟ چه بازی هایی را به او یاد دهم؟ جذابیت های طبیعی را دست کم نگیرید. اصالت های چهارگانه ی #آب، #خاک، #سنگ و #برگ همواره برای بچه ها جذاب بوده و جدای از جذاب بودنش، بستری فوق العاده برای رشد بچه ها مهیا می کند. آنها را به طبیعت ببرید؛ بگذارید با #کوه و #دشت و #دریا و #درخت تماس مستقیم داشته باشد و عظمت آنها را درک کند. طبیعت بکر، متفاوت از #پارک و #بوستان های ساختگی است. #دکتر_محمدعلی_فیاض_بخش

هنگام نزديك شدن وقت #خواب، به آرامي به كودک بگوييد #بازي ديگر بس است و بايد زودتر به رختخوابش برود. سپس دستش را بگيريد و او را در #مسواک زدن، پوشيدن لباس خواب، شب بخير گفتن به اعضاي #خانواده و عروسكش همراهی كنيد. و درنهايت، قبل از خواب برایش #قصه بگویید .