در این دوره، نوزاد تعامل بیشتری با محیط دارد و حرکات و واکنش‌هایش هماهنگ‌تر می‌شود. او اکنون بیشتر آگاه است و شروع به ابراز هیجان و علاقه به اطرافش می‌کند. ۱. کنترل بهتر سر و بدن نوزاد می‌تواند سر خود را برای مدت طولانی‌تری بالا نگه دارد، به‌ویژه هنگام قرار گرفتن روی شکم. ممکن است هنگام بغل شدن، سر خود را کنترل کند و کمتر آن را به عقب بیندازد. ۲. هماهنگی بین چشم و دست نوزاد شروع به مشاهده دستان خود کرده و ممکن است دستانش را در دهان بگذارد. دست‌هایش را بیشتر باز نگه می‌دارد و تلاش می‌کند اشیاء را بگیرد، اگرچه هنوز کاملاً در این کار ماهر نیست. ۳. لبخند اجتماعی و پاسخ به تعاملات لبخندهای نوزاد بیشتر شده و به لبخند دیگران پاسخ می‌دهد. ممکن است به صداها و صحبت‌های شما با حرکات بدن یا تغییر حالات چهره واکنش نشان دهد. ۴. غان و غون و تلاش برای برقراری ارتباط نوزاد شروع به تولید صداهای بیشتر و متنوع‌تری مانند "آ"، "او" و "غا" می‌کند. ممکن است وقتی با او صحبت می‌کنید، صداهایی به عنوان پاسخ تولید کند. ۵. دنبال کردن اشیاء و افراد با چشم نوزاد اکنون می‌تواند چشمانش را راحت‌تر روی اشیاء در حال حرکت متمرکز کند. ممکن است شما را در اتاق دنبال کند و نگاهش را به چهره‌های آشنا بدوزد. ۶. افزایش قدرت لگد زدن و حرکت دادن بدن هنگام دراز کشیدن روی پشت، پاهایش را بیشتر حرکت می‌دهد و ممکن است لگد بزند. برخی نوزادان در این سن شروع به چرخیدن از شکم به پشت می‌کنند. چطور می‌توان به رشد نوزاد کمک کرد؟ نوزاد را روزانه برای مدت کوتاهی روی شکم قرار دهید تا عضلات گردنش تقویت شود. با او حرف بزنید، آواز بخوانید و صداهای مختلف را برایش تقلید کنید. اسباب‌بازی‌های رنگی و جغجغه‌های سبک را در دسترسش قرار دهید تا تحریک حسی بیشتری دریافت کند. وقتی با او صحبت می‌کنید، به چشمانش نگاه کنید تا مهارت‌های اجتماعی‌اش تقویت شود. در ماه آینده (سه تا چهار ماهگی)، نوزاد شروع به نشان دادن هیجان بیشتر و حرکات هماهنگ‌تری خواهد کرد!

دو هفته اول زندگی نوزاد، مرحله بسیار حیاتی است که نوزاد شروع به سازگاری با محیط جدید خود می‌کند و بسیاری از توانایی‌های ابتدایی‌اش به تدریج شکل می‌گیرند. ۱. پاسخ‌های بازتابی ابتدایی در بدو تولد، نوزاد بسیاری از حرکات خود را به‌طور بازتابی انجام می‌دهد. این بازتاب‌ها به او کمک می‌کنند تا با محیط جدیدش سازگار شود. بازتاب مکیدن: نوزاد به‌طور طبیعی وقتی چیزی به دهانش می‌رسد، شروع به مکیدن می‌کند. بازتاب پالمر: زمانی که یک شیء در دست نوزاد قرار می‌گیرد، او به‌طور ناخودآگاه آن را محکم می‌گیرد. بازتاب مورفی (یا ترس): نوزاد ممکن است در صورت احساس ترس به‌طور غیرارادی دستان و پاهایش را به سمت بدنش بکشد. ۲. خواب عمیق و بیداری کوتاه نوزاد در این مرحله بیشتر در حال خواب است. معمولاً حدود 16 تا 18 ساعت از شبانه‌روز را می‌خوابد. در خواب، رشد و ترمیم بدن او انجام می‌شود. هنگام بیداری، نوزاد مدت زمان کوتاهی را برای بررسی اطراف خود با حرکات چشمی و واکنش به صداها اختصاص می‌دهد. ۳. تمرکز و شبیه‌سازی چهره نوزاد در این سن شروع به تمرکز بر روی اشیاء یا چهره‌های نزدیک به خود می‌کند. اگر چیزی نزدیک به صورت او باشد، ممکن است چشم‌ها را بر روی آن متمرکز کند. او ممکن است برای مدت کوتاهی بتواند به چهره‌های شما نگاه کند و به آن‌ها واکنش نشان دهد، اگرچه هنوز قادر به شناسایی کامل چهره‌ها نیست. ۴. پاسخ به صداها نوزاد به صداهای اطراف خود واکنش نشان می‌دهد. او ممکن است به‌طور ناخودآگاه به صداهای بلند یا صداهای آشنا مانند صدای والدین پاسخ دهد. در این سن، ممکن است نوزاد صدای خود را نیز بشنود و بعضی از صداها را شبیه‌سازی کند. ۵. تغذیه و افزایش وزن نوزاد در این دوره بیشتر وقت خود را صرف خوردن می‌کند. او معمولاً هر 2 تا 3 ساعت یک بار به شیر نیاز دارد و این تغذیه مداوم به رشد و افزایش وزن او کمک می‌کند. نوزاد به سرعت در حال افزایش وزن است و شروع به ذخیره انرژی برای رشد بعدی بدنش می‌کند. ۶. شروع به حس لمس و احساس راحتی نوزاد در این سن به لمس و نگهداری شدن توسط والدین خود واکنش نشان می‌دهد. او ممکن است احساس آرامش کند هنگامی که در آغوش گرفته می‌شود یا وقتی با پوست مادر یا پدر خود تماس دارد. این نوع از تماس‌ها باعث ایجاد ارتباط عاطفی و اعتماد بین نوزاد و والدینش می‌شود. چطور می‌توان به رشد نوزاد کمک کرد؟ از تماس پوستی با نوزاد (مثل تماس پوست با پوست) استفاده کنید که به ایجاد پیوند عاطفی و احساس امنیت کمک می‌کند. در حین تغذیه، به نوزاد فرصت دهید که از شیر خوردن لذت ببرد و در این هنگام به او نگاه کنید یا صحبت کنید. نوزاد را در محیط‌های آرام و بدون سروصدا قرار دهید تا به مرور با دنیای اطراف خود آشنا شود. تلاش کنید با نوزاد از فاصله نزدیک و در شرایط راحت ارتباط برقرار کنید تا او بتواند شما را شناسایی کند و با صورت شما ارتباط چشمی برقرار کند. در این دو هفته اول، نوزاد بیشتر وقت خود را صرف تطابق با دنیای جدید و ایجاد پیوندهای ابتدایی با والدینش می‌کند. با گذشت زمان، او به تدریج به دنیای اطراف خود واکنش‌های بیشتری نشان خواهد داد و مهارت‌های جدیدی را یاد خواهد گرفت.

در این دوره، نوزاد مهارت‌های حرکتی پیچیده‌تری به دست می‌آورد و به تعاملات اجتماعی و شناختی بیشتری وارد می‌شود. او دنیای اطرافش را بیشتر درک می‌کند و به صورت فعال با آن درگیر می‌شود. ۱. توانایی نشستن با کمک نوزاد ممکن است شروع به نشستن با کمی کمک کند و کم‌کم عضلات شکم و پشت او تقویت می‌شود. برخی نوزادها حتی قادر به نشستن بدون حمایت برای مدت کوتاهی هستند. او می‌تواند هنگام نشستن با کمک، بدنش را ثابت نگه دارد و کمتر از حالت تعادل خارج می‌شود. ۲. حرکت‌های پیچیده‌تر و چرخیدن نوزاد ممکن است به راحتی از شکم به پشت یا بالعکس بچرخد. برخی نوزادان در این مرحله شروع به حرکت کردن با استفاده از دست‌ها و پاها می‌کنند، حتی ممکن است تلاش کنند که به جلو بروند یا "پیش‌دستی" کنند. حرکت‌های پیچیده‌تری مثل خزیدن یا هل دادن خود با پاها شروع به شکل گرفتن می‌کند. ۳. هماهنگی چشم و دست بهتر و بازی‌های ساده نوزاد قادر است اشیاء را با دقت بیشتری بگیرد و آنها را به سمت دهان خود ببرد. او به راحتی اسباب‌بازی‌ها را به‌طور هدفمند می‌گیرد و آنها را حرکت می‌دهد. نوزاد در این دوره شروع به بازی با اشیاء می‌کند، مثلاً ممکن است اشیاء را در دست بچرخاند، در بیاورد یا ضربه بزند. ۴. شروع به خوردن غذاهای کمکی بسیاری از نوزادان در این سن آماده شروع خوردن غذاهای کمکی (مثل پوره‌های سبزیجات یا غلات) می‌شوند. در این زمان، مهارت‌های بلعیدن و هضم غذاهای غیر از شیر مادر یا شیر خشک شروع به تکامل می‌کند. نوزاد شروع به درک تفاوت‌های بین غذاها و شیر می‌کند و ممکن است علاقه بیشتری به غذاهای جدید نشان دهد. ۵. تولید صداهای پیچیده‌تر نوزاد در این سن بیشتر صداهای ترکیبی تولید می‌کند و ممکن است تلاش کند تا کلمات ساده‌ای مانند "ما" یا "با" را بیان کند. او شروع به تقلید صداهایی می‌کند که از اطرافیانش می‌شنود. صداهای نوزاد به‌طور مداوم متنوع‌تر می‌شود و به نظر می‌رسد که بیشتر در حال برقراری ارتباط است. ۶. تعاملات اجتماعی بیشتر نوزاد در این دوره بیشتر به چهره‌ها و افراد واکنش نشان می‌دهد. لبخند زدن، خندیدن و واکنش‌های اجتماعی او واضح‌تر از قبل می‌شود. او شروع به تمایل به تعامل با دیگران می‌کند و در پاسخ به افراد آشنا، حرکات و صداهای خاصی انجام می‌دهد. به راحتی می‌تواند احساسات و واکنش‌های شما را از طریق صدای شما، لحن و زبان بدن درک کند. چطور می‌توان به رشد نوزاد کمک کرد؟ به نوزاد کمک کنید تا بیشتر به سمت اشیاء دست بزند و آن‌ها را بچرخاند. این کار به تقویت هماهنگی چشم و دست کمک می‌کند. بازی‌های ساده و پر تحرک انجام دهید که باعث تقویت عضلات بدن و قدرت حرکت نوزاد شوند. این بازی‌ها می‌تواند شامل به جلو هل دادن یا کمک به خزیدن باشد. وقتی نوزاد شروع به نشستن می‌کند، از وسایل کمکی مانند بالش‌ها یا اسباب‌بازی‌ها استفاده کنید تا از آسیب‌های احتمالی جلوگیری کنید. به تدریج شروع به معرفی غذاهای کمکی کنید، ولی مراقب باشید که نوزاد به آن‌ها عادت کند و واکنش‌های حساسیت نشان ندهد. با نوزاد زیاد حرف بزنید و در مکالمات ساده با او شرکت کنید تا مهارت‌های زبانی‌اش تقویت شود. در ماه‌های آینده (شش تا هفت ماهگی)، نوزاد شروع به حرکت‌های پیچیده‌تر و رشد بیشتر در مهارت‌های حرکتی و شناختی خواهد کرد!

در این دوره، نوزاد از مرحله نوزادی اولیه عبور کرده و حرکات و واکنش‌هایش کمی ارادی‌تر می‌شود. برخی از تغییرات مهم این دوره عبارتند از: ۱. پیشرفت در کنترل حرکات نوزاد می‌تواند برای مدت کوتاهی سر خود را هنگام قرار گرفتن روی شکم بالا نگه دارد. حرکات دست و پا کنترل‌شده‌تر می‌شود، اما هنوز هم حرکات غیرارادی وجود دارد. ۲. لبخند اجتماعی در حدود ۶ هفتگی، نوزاد شروع به لبخند زدن ارادی در پاسخ به چهره‌ها و صداهای آشنا می‌کند. ۳. بهبود در بینایی و تمرکز نوزاد می‌تواند اشیاء و چهره‌ها را از فاصله بیشتری ببیند و با چشمانش آن‌ها را دنبال کند. رنگ‌ها و تضادها را بهتر تشخیص می‌دهد. ۴. واکنش بیشتر به صداها نوزاد به صدای مادر و افراد آشنا واکنش بیشتری نشان می‌دهد. ممکن است سرش را به سمت صدا بچرخاند. ۵. افزایش توانایی‌های ارتباطی نوزاد شروع به غان و غون کردن و تولید صداهای ساده می‌کند. گریه‌هایش متنوع‌تر شده و ممکن است برای نیازهای مختلف (گرسنگی، خستگی، ناراحتی) گریه‌های متفاوتی داشته باشد. ۶. افزایش هوشیاری و ساعات بیداری نوزاد دوره‌های بیداری طولانی‌تری دارد و بیشتر با محیط خود تعامل می‌کند. خواب شبانه ممکن است کمی منظم‌تر شود، اما هنوز هم به دفعات شیر خوردن در شب نیاز دارد. چطور می‌توان به رشد نوزاد کمک کرد؟ زیاد با نوزاد صحبت کنید و برای او آواز بخوانید. نوزاد را روی شکم قرار دهید تا عضلات گردن و شانه‌هایش تقویت شوند. به چهره‌اش نگاه کنید و واکنش‌های او را تقلید کنید تا مهارت‌های اجتماعی‌اش رشد کند. این روند رشدی ادامه دارد و در ماه‌های بعدی، نوزاد مهارت‌های بیشتری به دست می‌آورد. در ماه بعدی (دو تا سه ماهگی) تغییرات بیشتری را مشاهده خواهید کرد!

در این دوره، نوزاد به طور فزاینده‌ای به محیط اطرافش واکنش نشان می‌دهد و شروع به اکتشاف دنیای خود می‌کند. او حرکت‌های پیچیده‌تری انجام می‌دهد و به طور قابل توجهی توانایی‌های اجتماعی و شناختی‌اش رشد می‌کند. ۱. حرکت و خزیدن در این سن، بیشتر نوزادها شروع به خزیدن به‌طور فعال می‌کنند. آن‌ها ممکن است از شکم به سمت جلو حرکت کنند یا از زانوها و دستان خود برای پیش‌روی استفاده کنند. برخی نوزادان ممکن است شروع به ایستادن با کمک کنند یا حتی در حالی که از تکیه‌گاه‌های مختلف استفاده می‌کنند، چند لحظه‌ای خود را نگه دارند. ۲. افزایش توانایی در ایستادن و حرکت کردن با کمک نوزاد در این دوره بیشتر می‌تواند برای مدت کوتاهی در حالت ایستاده بایستد، به‌ویژه با کمک فردی بزرگتر یا با تکیه بر وسایل. او ممکن است برای مدت کوتاهی به‌طور مستقل از اشیاء مختلف ایستاده شود و قدم‌های اولیه را امتحان کند. ۳. تقویت مهارت‌های دست‌ورزی نوزاد به راحتی می‌تواند اشیاء را از یک دست به دست دیگر منتقل کند و گاهی اشیاء را با دو دست می‌گیرد. علاقه او به کشف اشیاء با دست‌ها و دهان بیشتر می‌شود و ممکن است در حال بازی کردن با اسباب‌بازی‌ها از یک دست به دیگری منتقل کند. ۴. واکنش‌های اجتماعی پیچیده‌تر نوزاد به طور فعال‌تر به افراد اطرافش واکنش نشان می‌دهد. ممکن است نسبت به چهره‌های آشنا لبخند بزند یا به سمت آن‌ها کشیده شود. او می‌تواند احساسات خود را با تغییرات چهره و حرکات بدن نشان دهد و ممکن است به شما واکنش نشان دهد، مثلاً با خوشحالی یا گاهی با ناراحتی. ۵. توانایی شناسایی اشیاء و افراد نوزاد ممکن است اشیاء یا اسباب‌بازی‌هایی که قبلاً دیده است، شناسایی کند و به سمت آن‌ها حرکت کند. او قادر است افرادی را که مرتباً در کنار او هستند شناسایی کند و ممکن است هنگام دیدن آن‌ها هیجان نشان دهد یا از آن‌ها فاصله بگیرد. ۶. شروع به تکلم و تقلید صداها نوزاد ممکن است شروع به تقلید برخی از صداهای شما یا افراد دیگر کند، مانند تکرار کلمات ساده‌ای مانند "ماما" یا "بابا" (هرچند هنوز این‌ها مفهومی ندارند). او ممکن است شروع به نشان دادن علاقه به مکالمات و پاسخ‌های ساده به صداها کند و از کلمات و اصوات برای جلب توجه استفاده کند. چطور می‌توان به رشد نوزاد کمک کرد؟ نوزاد را به طور ایمن تشویق کنید تا بیشتر حرکت کند و بازی‌هایی مانند خزیدن و تلاش برای ایستادن انجام دهد. می‌توانید اسباب‌بازی‌های جذاب را در نزدیکی او قرار دهید تا او برای رسیدن به آن‌ها تلاش کند. محیط اطراف نوزاد را ایمن کنید تا او بتواند بدون نگرانی و خطر از نظر جسمی حرکت کند و کشف کند. با نوزاد زیاد صحبت کنید و سعی کنید او را در مکالمات ساده مشارکت دهید، حتی اگر فقط از طریق صدای شما باشد. نوزاد را در مقابل آینه قرار دهید و او را تشویق کنید تا خودش را ببیند و بیشتر با تصویر خود ارتباط برقرار کند. در ماه‌های آینده (هشت تا نه ماهگی)، نوزاد با حرکت‌های پیچیده‌تر و توانایی‌های جدید در تکلم و تعاملات اجتماعی شما را شگفت‌زده خواهد کرد!

در این مرحله، نوزاد بیشتر به سمت استقلال در حرکت و ارتباطات اجتماعی می‌رود. او شروع به کشف بیشتر دنیای اطراف خود می‌کند و توانایی‌های حرکتی و شناختی‌اش پیشرفت قابل توجهی خواهد داشت.   ۱. ایستادن به‌طور مستقل - نوزاد در این سن ممکن است به مدت کوتاهی بدون کمک ایستاده شود. برخی نوزادها ممکن است حتی شروع به ایستادن و حفظ تعادل خود برای چند ثانیه بدون هیچ تکیه‌گاهی کنند. - او ممکن است با حرکت دادن پاها و تلاش برای ایستادن از زانوها، به تدریج قدرت تعادل بیشتری پیدا کند.   ۲. شروع به قدم زدن با کمک - نوزاد ممکن است شروع به قدم زدن کند، ولی به کمک فرد بزرگ‌تر یا از طریق تکیه به مبل یا اسباب‌بازی‌ها. این قدم‌ها ممکن است شروع به تقویت مهارت‌های حرکتی او کند. - اگر در این مرحله از راه رفتن مستقل هنوز نوزاد قادر نیست، اما بسیاری از نوزادها شروع به تقویت عضلات پا و قدم زدن با کمک می‌کنند.   ۳. مهارت‌های دست‌ورزی پیشرفته‌تر - نوزاد ممکن است اشیاء را به‌طور هدفمند‌تر حرکت دهد، مثلا چیزی را از جای خود بردارد، درب یک ظرف را باز کند یا اسباب‌بازی‌ها را داخل و خارج یک جعبه قرار دهد. - همچنین او قادر به درک کاربردهای مختلف اشیاء خواهد بود و ممکن است بتواند از یک اسباب‌بازی برای اهداف مختلف استفاده کند (مثل ضربه زدن یا چرخاندن).   ۴. تعاملات اجتماعی و شناختی پیچیده‌تر - نوزاد به طور فعال‌تر با اطرافیان خود ارتباط برقرار می‌کند. او ممکن است در پاسخ به سوالات یا درخواست‌ها لبخند بزند یا واکنش‌های بدنی نشان دهد. - در این سن، نوزاد ممکن است شروع به شناسایی چهره‌های جدید و احساسات دیگران کند و در موقعیت‌های اجتماعی به آن‌ها واکنش نشان دهد.   ۵. شناسایی کلمات و پاسخ به دستورات - نوزاد به وضوح شروع به شناسایی کلمات می‌کند و ممکن است به دستورات ساده‌تری مانند "بیا اینجا" یا "دستت را بده" پاسخ دهد. - او ممکن است برخی از کلمات را تکرار کند و حتی در مواقع خاص مانند خواسته‌های خاص یا هنگام بازی، از کلمات خاصی استفاده کند.   ۶. افزایش مهارت‌های زبانی - نوزاد ممکن است در این سن شروع به تکمیل کلمات و جمله‌های کوتاه کند (مثل "ماما"، "بابا"، یا صداهای ساده مانند "آب"). - او به تقلید از صدای شما یا افراد دیگر ادامه خواهد داد و به نظر می‌رسد که از زبان و حرکات برای برقراری ارتباط استفاده می‌کند.   چطور می‌توان به رشد نوزاد کمک کرد؟ - به نوزاد فرصت بدهید که بیشتر حرکت کند و دنیای اطراف خود را کشف کند. اسباب‌بازی‌ها و وسایل جذاب در نزدیکی او قرار دهید تا او را به حرکت و قدم زدن تشویق کنید. - تعاملات اجتماعی بیشتری با نوزاد انجام دهید. برای مثال، به او اجازه دهید در موقعیت‌های اجتماعی مختلف وارد شود و از واکنش‌های او در برابر دیگران حمایت کنید. - با نوزاد بیشتر صحبت کنید و از کلمات ساده برای برقراری ارتباط استفاده کنید. این به تقویت مهارت‌های زبانی او کمک می‌کند. - نوزاد را تشویق کنید که با بازی‌های تخیلی ساده ارتباط برقرار کند، مانند اینکه اشیاء یا اسباب‌بازی‌ها را در بازی‌های خود جا بدهد یا از آن‌ها به شیوه‌های مختلف استفاده کند.   در ماه‌های آینده (یازده تا دوازده ماهگی)، نوزاد نه تنها شروع به قدم زدن به طور مستقل خواهد کرد، بلکه ارتباطات زبانی و اجتماعی‌اش نیز پیچیده‌تر می‌شود. او به تدریج به دنیای خود آگاه‌تر و مستقل‌تر می‌شود!