مغز کودک نوپای شما مثل زنبور عسل است که با ۲۰ میلیون سلول و ۵۰ درصد ارتباطات عصبی بیشتر از آن چیزی که ما در کلههای بزرگ خود داریم فعالیت میکنند. تمام این ارتباطات به معنی وجود میلیونها یا میلیاردها- علایم موجود در اطراف ماست. برو اونجا!، برو اینجا!، لمسش کن، … تعجبی ندارد که بچههای کوچک بدون هیچ کنترلی به این طرف و آن طرف میخورند.
برای کمک به کنترل این تندباد فعالیت ذهنی، مغز ما به دو نیمکرهی راست و چپ تقسیم شده است. هر دو نیمکره مغز شبیه یکدیگر به نظر میرسند، اما کارهای متفاوتی انجام میدهند. نیمکرهی چپ، بخش سیستماتیک و نظام مند سیستم اعصاب است. این بخش به جزئیات علاقه مند است: مثل انتخاب واژهی درست، شمارش اسباب بازیها و حل مرحله به مرحله مسائل. این بخش به ما کمک میکند که به دقت گوش کنیم، منطقی باشیم و آرامش خود را حفظ کنیم.
نمیکرهی راست بخش پرجنب و جوش سیستم عصبی است. این بخش در تصمیم گیریهای سریع، شناخت فوری صورت افراد، جست و خیز کردن به دنبال شنیدن هر قطعه موسیقی، فوق العاده عمل میکند. برخلاف نمیکره چپ که متفکر است نمیکره راست آشفته، بی اراده و احساساتی است.
هر دو نیمکره مغز در بچهها و بالغین در کامل ترین شکل تعادل هستند، اما نیمکره چپ مستعد تعادل بیشتری است. حدس بزنید کدام نیمکره در مغز نوپایان فعالتر است؟ بله، درست حدس زدهاید، نیمکره راست. در حقیقت نیمکره راست کودک هیجانی شما به قدری فعال و پرهیاهو است که اعلب به صدای صبور و آرام نیمکره چپ که او را به آرامش میخواند بیاعتنایی میکند. و گویی تمام این چالشها حق مطلب را به تمامی ادا نمیکنند، زیرا وقتی کودک نوپایتان عصبانی میشود، بیش از پیش کنترلش را از دست میدهد. هیجانات شدید، به یک باره نیمکره چپ و متفکر مغز را از فعالیت باز میدارد و نیمکره راست و بدی او را به طرزی شگرف فعال میکند.
در حقیقت همین عدم تعادل در بزرگسالان نیز رخ می دهد(به همین دلیل است که هنگام عصبانیت مثل دیوانهها به سرمان میزند) اما از آنجایی که نوپایان در سالهای آغازین حیاتشان به شدت تابع امیال آنی هستند، هنگامی که این دوستان کوچکمان عصبانی میشوند جیغ میزنند، غر میزنند، با مشت روی میز میکوبند، وسط خیابان می پرند و حتی بیشتر از معمول مثل انسانهای نئاتدرتال رفتار میکنند.
به رغم تمام این مشکلات، نیمکره راست مغز کودک نوپای شما دارای تواناییهای بسیار خارق العاده است که به یکی از بهترین ابزارهای شما برای برقراری ارتباط با او، تربیت کردن و آرام کردنش، تبدیل میشود: یعنی توانایی پاسخ گویی به #ارتباطات_غیر_کلامی . حتی زمانی که نیمکره چپ تکامل نیافته مغز او به خاطر شنیدن کلمات شما به طرز مایوس کنندهای سراسیمه میشود، نیمکره راست مغز او هیچ مشکلی در درک صدا، حالت صورت و ایما و اشارههای شما ندارد… حتی وقتی که عصبانی است.
احتیاجی نیست که یک پزشک متخصص مغز بشوید ، بلکه فقط برخورداری از کمی دانش شما را در درک یک نکتهی بسیار مهم یاری خواهد کرد: صحبت مستقیم از طریق نیمکره راست وقتی که فرزندتان عصبانی است با استفاده از لحن صدا، ایماء و اشارات و زبان بدن جهت نشان دادن بخشی از حالات هیجانی وی کلید کمک به او برای آرام شدن است. با یاد گرفتن #قانون_فست_فود و #صحبت_به_زبان_ساده_نوپاها که بعدا به آنها اشاره خواهد شد، در اعمال این روش به مهارت خواهید رسید.
تا پایان سالهای نوپایی فرزندتان، به راحتی میتوانید ببینید که چگونه نیمکره چپ جدید و رشدیافته او کنتر کنترل همه کارها را بر عهده گرفته است. این فرایند او را در درست حرف زدن و تمرکز بیشتر یاری میرساند، ضمن این که در صورت بروز کوچکترین شکست چنین به نظر میرسد که کمتر مثل ترقه از جا میپرد و سرو صدا راه میاندازد.
بی شک بچههای چهارساله این مسیر رشد را صبورتر، فرهیخته تر و بهتر طی میکنند.
برگرفته از کتاب #شادترین_کودک_محله